Công bố 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016

Giáo sư Tiến sỹ khoa học Hoàng Thủy Nguyên đại diện các nhà khoa học nhận Giải phát biểu cảm tưởng tại lễ trao giải thưởng Trần Đại Nghĩa lần thứ nhất. Ảnh: Anh Tuấn/TTXVN

10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016 được bình chọn tập trung vào các lĩnh vực cơ chế chính sách, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, nghiên cứu ứng dụng, tôn vinh nhà khoa học, gồm:

1. Ban hành hai Nghị Quyết liên quan hoạt động khoa học và công nghệ là Nghị quyết số 05 – NQ/TW về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế và Nghị quyết số 297/NQ-UBTV QH14 về nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển khoa học, công nghệ nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn 2015-2020, trong đó chú trọng đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và cơ khí chế tạo.

2. Phê duyệt đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” nhằm hoàn thiện hệ thống pháp lý hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển loại hình doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

3. Lần đầu tiên trao tặng “Giải thưởng Trần Đại Nghĩa” nhằm tôn vinh tác giả của các công trình nghiên cứu có giá trị khoa học xuất sắc và đã triển khai ứng dụng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng của đất nước. Đồng thời, giải thưởng góp phần khơi dậy tinh thần khoa học trong giới trẻ để nhiều nhà khoa học tiếp tục dấn thân trên con đường nghiên cứu khoa học.

4. Tổ chức thành công hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 5 với chủ đề “Phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu”. Hội thảo tập trung vào 6 nhóm lĩnh vực chuyên môn về các vấn đề: Ngoại giao, hợp tác và hội nhập quốc tế; nguồn lực văn hóa; giáo dục và phát triển nguồn nhân lực; chuyển giao tri thức và công nghệ; kinh tế và sinh kế; biến đổi khí hậu giúp Việt Nam hiểu rõ hơn để có những hoạch định các chủ trương, chính sách cho các cấp lãnh đạo, quản lý của Việt Nam.

5. Phát hiện di tích thời đại đá cũ ở An Khê – Gia Lai, đây là bằng chứng khẳng định vùng đồi gò, thung lũng bồn địa An Khê ở thượng du sông Ba thuộc dạng hình chuyển tiếp từ cao nguyên xuống vùng đồng bằng và từ rất sớm đã là địa bàn sinh sống của người vượn đứng thẳng. Đây là dấu tích sớm nhất của loài người không chỉ ở Việt Nam mà còn ở cả khu vực Đông – Nam Á. Đây cũng là những tư liệu quý giá cho công cuộc nghiên cứu, biên soạn lịch sử thời kỳ tối cổ nói chung.
6. Các chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp nhà nước trong giai đoạn 2011 – 2015 đã góp phần nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia cũng như đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế – xã hội đất nước.

7. Việt Nam sản xuất thành công vắc xin sởi – rubella đưa Việt Nam trở thành một trong 25 quốc gia sản xuất được vắc xin trên thế giới và là nước thứ 4 tại chấu Á có thể sản xuất vắc xin sởi – rubella sau Nhật Bản, Ấn Độ và Trung Quốc.

8. Bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ áp dụng cho ngành chọn tạo giống lúa, sản xuất lúa gạo tại Việt Nam. Xây dựng bản đồ công nghệ thuộc Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia đến năm 2020, đây là một cách tiếp cận phù hợp trong việc đánh giá toàn diện và khách quan hiện trạng, năng lực công nghệ trong các ngành, lĩnh vực sản xuất, cụ thể ở đây là chọn tạo và sản xuất giống lúa trong nông nghiệp.

9. Sản xuất thành công máy Plasma lạnh và được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng sáng chế. Hiện nay có khoảng 11 máy Plasma Med được đặt ở nhiều bệnh viện lớn như: Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Viện Bỏng quốc gia, Bệnh viện Nhi trung ương, Bện viện Trung ương Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy… để phục vụ điều trị cho bệnh nhân.

10. 5 người Việt Nam thuộc nhóm các nhà khoa học ảnh hưởng nhất thế giới khi lọt vào top 3.000 nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới. Mỗi công bố của các nhà khoa học được xếp hạng trong top 1% được tính theo sự phân bố của chỉ số ESI trong từng lĩnh vực và theo năm công bố.

Tại lễ công bố, ông Nguyễn Xuân Toàn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông khoa học và công nghệ, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Nhà báo Khoa học và công nghệ đã trao tặng phần thưởng cho nhóm phóng viên, nhà báo có bình chọn sát nhất cho 10 sự kiện khoa học và công nghệ nổi bật năm 2016.

Đây là năm thứ 11 sự kiện bình chọn được tổ chức và đây là sự đánh giá khách quan, thể hiện sự ghi nhận, đánh giá và tôn vinh của xã hội thông qua góc nhìn của các nhà báo trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.