Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học. (Ảnh: Phạm Mai/Vietnam )

Kết thúc xét tuyển đại học đợt một, hầu hết các trường đại học đều không tuyển đủ chỉ tiêu, ngay cả các trường hàng đầu như Đại học Ngoại thương, Đại học Y Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội…

Nguyên nhân được cho là do năm nay, thí sinh được đăng ký cùng lúc hai trường, dẫn đến tỷ lệ ảo cao, về mặt lý thuyết lên đến 100%.

Đã lường trước tình trạng “thí sinh ảo”

Trước thực tế này, bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, khẳng định vấn đề “thí sinh ảo” đã được Bộ và các trường nhận thấy ngay từ khi soạn thảo Quy chế tuyển sinh 2016.

Cụ thể, về phía Bộ, khi đưa vào Quy chế phương án cho thí sinh đăng ký đồng thời hai trường để tăng cơ hội trúng tuyển thì vấn đề “thí sinh ảo” đã được nhìn nhận là một khó khăn mà các trường phải xử lý.

Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển đại học tương đối ổn định, thậm chí năm nay giảm, còn chỉ tiêu của các trường lại ngày càng tăng.

Mặt khác, công tác phân luồng, hướng nghiệp đã đạt những kết quả nhất định. Những thông tin về thị trường lao động, về thất nghiệp và việc làm đã đầy đủ hơn, là những kênh tham khảo hữu ích cho người học. Trong khi đó, nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp vẫn còn ở mức hạn chế. Những thông tin về thị trường lao động gần đây cũng đã tác động đến quyết định nhập học đại học của một số thí sinh.

Để hỗ trợ cho các trường xử lý vấn đề “thí sinh ảo,” Bộ không quy định điểm xét tuyển đợt sau phải cao hơn đợt trước, đồng thời yêu cầu thí sinh phải ghi rõ các trường xét tuyển để trường có cơ sở lọc “thí sinh ảo​.” Khi chốt cơ sở dữ liệu đăng ký xét tuyển đợt một, Bộ đã thông tin có 396.496 thí sinh đăng ký vào 602.747 lượt trường để các trường có thêm thông tin tính toán “thí sinh ảo.”

Về phía các trường, trước khi tuyển sinh, Bộ cũng đã tổ chức họp với một số trường để bàn những biện pháp chống ảo như lập nhóm xét tuyển. Trong các cuộc họp, hầu hết các trường chấp nhận khó khăn về thí sinh ảo để các thí sinh được thuận lợi hơn khi đăng ký xét tuyển.

“Có thể nói, chúng tôi rất hiểu và chia sẻ khó khăn với các trường trong việc này,” bà Phụng nói.

Thí sinh tư vấn làm thủ tục xét tuyển tại Đại học Bách khoa Hà Nội. (Ảnh: Phạm Mai/Vietnam )

Đã có “thí sinh ảo” ngay trong xác định chỉ tiêu

Lãnh đạo Vụ Giáo dục Đại học cho rằng, để giảm tỷ lệ “thí sinh ảo,” các trường cần xác định rõ nâng cao chất lượng đào tạo là mục tiêu phấn đấu liên tục. Để nâng cao chất lượng thì phải hạn chế tối đa việc tăng quy mô.

Theo bà Phụng, hiện nay chỉ tiêu do các trường tự xác định. Các trường thực chất xác định chủ yếu dựa vào năng lực đào tạo tối đa của mình và kinh nghiệm tuyển sinh của năm trước nên so với thực tế, số “thí sinh ảo” có thể nằm ngay trong số chỉ tiêu của trường.

Việc xác định chỉ tiêu chưa dựa vào thực tế nhu cầu học của xã hội, chưa dựa trên cơ sở phân tích, đánh giá nhu cầu sử dụng của thị trường lao động đối với ngành nghề đào tạo.

Nhiều trường chỉ tập trung năng lực cho công tác đào tạo, chưa bố trí nhân lực cần thiết cho công tác khoa học, công nghệ để phát triển trường theo hướng chất lượng bền vững. Chất lượng đào tạo của nhiều trường còn thấp so với yêu cầu của xã hội nên người học chưa mặn mà.

Trước băn khoăn của nhiều trường về việc thiếu nguồn tuyển, bà Phụng khẳng định Hội đồng xác định ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào đã phân tích kỹ và quyết định ở mức 15 điểm để đảm bảo chất lượng đào tạo. Với mức này, số thí sinh đạt ngưỡng điểm xét tuyển đại học là 404.282 em, trong khi tổng tiêu đại học là 317.639 em, hệ số dư là 1,27.

“Năm nay, toàn bộ cơ sở dữ liệu điểm thi trung học phổ thông quốc gia của 120 cụm thi đều được các cụm thi công bố công khai nên tất cả các số liệu trên đều có thể kiểm tra được, không thể nghi ngờ về nguồn tuyển sinh,” bà Phụng nói./.

Phạm Mai (Vietnam )