Sản phẩm du lịch là "linh hồn" trong mỗi hành trình khám phá, trải nghiệm của du khách. Sự khác biệt, độc đáo của sản phẩm cũng chính là yếu tố góp phần làm nên hiệu quả của công tác xúc tiến, quảng bá, đưa hình ảnh du lịch Việt Nam đến gần hơn với bạn bè trong nước và quốc tế. Xây dựng sản phẩm du lịch sao cho có thể thu hút, để lại trong du khách "nỗi thương nhớ điểm đến", từ đó quay lại nhiều hơn luôn là điều mà ngành du lịch hướng tới.

Các chuyên gia du lịch đều cho rằng, để có sản phẩm du lịch đặc thù, hấp dẫn, thì việc dựa vào tài nguyên văn hóa, thiên nhiên và sự sáng tạo của mỗi địa phương, vùng, quốc gia, luôn là những yếu tố quan trọng. Nói về tài nguyên hình thành sản phẩm du lịch nước ta, Trưởng ban Thư ký Hội đồng Tư vấn du lịch (TAB) Hoàng Nhân Chính cho biết: Việt Nam được Diễn đàn Kinh tế thế giới (2021) đánh giá cao về tài nguyên thiên nhiên (đứng thứ 24/117), tài nguyên văn hóa (xếp thứ 25/117), đều nằm trong Top 3 khu vực ASEAN. Với hai tài nguyên chính chủ yếu tạo ra sản phẩm du lịch Việt Nam đều được các tổ chức quốc tế đánh giá cao, nghĩa là chúng ta có đầy đủ tiềm năng để phát triển các dòng sản phẩm đa dạng và phong phú, đáp ứng nhu cầu của nhiều phân khúc thị trường khách khác nhau.

Khai mạc Festival Huế 2023 và tái hiện Lễ Ban Sóc triều Nguyễn.

Các địa phương trên cơ sở tài nguyên sẵn có đã xây dựng những sản phẩm đặc thù, độc đáo. Có thể kể đến sản phẩm kết nối di sản thế giới các nước ASEAN, hành trình di sản miền Trung, các lễ hội của Việt Nam như Festival nghệ thuật Huế, Festival biển Nha Trang, Carnaval biển Hạ Long, Festival cồng chiêng Tây Nguyên, Festival hoa Đà Lạt, Lễ hội ẩm thực đất phương Nam, Lễ hội trái cây Nam Bộ, Liên hoan ẩm thực ba miền... Giá trị nghệ thuật được nghiên cứu tạo thành sản phẩm đặc sắc như chương trình thực cảnh Ký ức Hội An, show Áo dài, Tinh hoa Bắc Bộ, múa rối nước, Tinh hoa Việt Nam… Các tour du lịch làng nghề, du lịch khám phá nông thôn, nông nghiệp thu hút đông đảo du khách, nhất là khách quốc tế.

Nhiều địa phương đã liên kết, tạo ra sản phẩm du lịch liên tuyến hấp dẫn du khách. Trong đó, phải nói đến vùng Tây Bắc mở rộng gồm 8 tỉnh (Hà Giang, Phú Thọ, Điện Biên, Hòa Bình, Lai Châu, Lào Cai, Sơn La và Yên Bái) sở hữu thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa đặc sắc và lịch sử hào hùng. Khu vực này còn có hàng chục nghìn ha ruộng bậc thang đã được công nhận là danh thắng cấp quốc gia. 

Ruộng bậc thang vào mùa nào cũng rất đẹp, luôn là điểm đến thu hút du khách trong nước và quốc tế. 

Nhiều điểm du lịch của 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng được các tạp chí du lịch trong nước và thế giới bình chọn là điểm đến hấp dẫn du khách, như: Khu Di tích lịch sử Đền Hùng (Phú Thọ); đỉnh Fansipan được mệnh danh là nóc nhà Đông Dương, Sa Pa - thành phố trong mây (Lào Cai); ruộng bậc thang Mù Cang Chải (Yên Bái); cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang). Gần đây nhất, Hà Giang vừa được Tổ chức Giải thưởng Du lịch thế giới (World Travel Awards - WTA) trao giải "Điểm đến du lịch mới" nổi hàng đầu châu Á năm 2023.

Phó cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Lê Phúc cũng khẳng định: Vùng Tây Bắc mở rộng có tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng. Chương trình liên kết hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng và TP Hồ Chí Minh đã từng bước khẳng định hiệu quả, hình thành các sản phẩm du lịch liên tuyến, liên vùng hấp dẫn, thu hút du khách, góp phần thúc đẩy tăng trưởng du lịch, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở các địa phương.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Nhân Chính, dù giàu tài nguyên nhưng sản phẩm du lịch Việt Nam vẫn thiếu sự đa dạng, chưa phát huy được giá trị tài nguyên văn hóa, thiên nhiên đặc sắc, thiếu sản phẩm mang thương hiệu của quốc gia...  

Du khách có xu hướng chọn sản phẩm du lịch bền vững và có trách nhiệm. Do đó, khi xây dựng sản phẩm, các địa phương doanh nghiệp cần chú ý các hoạt động xanh, thiện nguyện, phát triển văn hóa cộng đồng trong tour sẽ tạo dấu ấn, sức hút đặc biệt với khách quốc tế và giới trẻ. 

Nét văn hóa đặc sắc của vùng Tây Bắc có sức hấp dẫn đặc biệt với du khách nước ngoài.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, trong bối cảnh mới, cần chú trọng khai thác chiều sâu các giá trị tri thức và sáng tạo khi xây dựng sản phẩm du lịch. Ví dụ như, phát triển các dịch vụ về đêm gắn với tri thức tại các bảo tàng, thư viện, điểm di tích văn hóa, lịch sử; tăng trải nghiệm ẩm thực bằng tất cả giác quan.

Trưởng Ban Thư ký TAB Hoàng Nhân Chính chia sẻ: Tại nhiều hội nghị về du lịch, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Ngành du lịch cần chuyển từ xu hướng giới thiệu, cung cấp "cái mình có" sang cung cấp dịch vụ và sản phẩm mà khách hàng, thị trường cần; phát triển ngành du lịch nhanh, bền vững, từ du lịch một mùa sang hấp dẫn khách du lịch quay trở lại nhiều lần. Rõ ràng, chúng ta phải thay đổi cách làm từ việc phát triển sản phẩm mang tính thời vụ sang sản phẩm hấp dẫn, bền vững, thu hút khách quay trở lại nhiều hơn.

Chính sách mới cởi mở và thuận tiện về visa với người nước ngoài vào Việt Nam có hiệu lực từ ngày 15/8/2023. Nới lỏng chính sách visa giúp Việt Nam có thêm thị phần khách quốc tế là nghỉ dưỡng, lưu trú, thăm thân, du lịch xuyên Việt…, giúp kích cầu kinh tế địa phương. Tuy vậy, nới lỏng visa mới là "điều kiện cần", còn "điều kiện đủ" phụ thuộc vào các doanh nghiệp du lịch khi xây dựng sản phẩm.
 
Ông Lê Công Năng, Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Wondertour cho hay: Tận dụng chính sách mới về visa, đơn vị đã xây dựng nhiều sản phẩm dài ngày, hướng tới khách quốc tế có mức chi tiêu cao. Các sản phẩm mới cơ bản xây dựng trên cơ sở sản phẩm được ưa chuộng trước đây nhưng được chủ đề hóa nhằm khai thác chiều sâu, gia tăng trải nghiệm cho du khách.

Với tour Việt Nam, thay vì các tour 4 - 5 ngày, nay kéo dài 14 - 15 ngày, khám phá trọn vẹn đất nước ta. Các thành phố, điểm đến được du khách quốc tế yêu thích phải kể đến Sa Pa, Hạ Long, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Ninh Bình, Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang, Phú Quốc, Đà Lạt… Với tour "Non nước Việt Nam", khám phá miền Bắc, du khách được tham gia nhiều hơn trải nghiệm cộng đồng, tìm hiểu văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc miền núi, văn hóa lúa nước của đồng bằng sông Hồng. 

Lễ hội Carnaval Hạ Long 2023 với chủ đề “Vũ điệu Hạ Long - Hòa nhịp năm châu”.

Công ty Wondertour còn xây dựng tour liên tuyến cho khách khám phá Đông Dương. Trong đó, tour "Ký sự Mekong" khám phá 3/4 nước Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, khai thác văn hóa và trải nghiệm, tín ngưỡng sông nước thay vì chỉ tổ chức tham quan thông thường. Gần đây nhất, tour vòng cung Đông Tây Bắc Việt Nam - Lào - Thái Lan khám phá các tỉnh Đông, Tây Bắc nước ta sau đó qua cửa khẩu Tây Trang (Điện Biên) khám phá các tỉnh miền bắc Lào, Thái Lan. Việc xây dựng sản phẩm liên tuyến như thế này một phần là tận dụng sức hút của du lịch nước bạn, tạo ra sức hút chung cho dòng sản phẩm 3 nước Đông Dương của Việt Nam. Quan trọng là gia tăng trải nghiệm cho du khách khi đến chinh phục Đông Dương. 

Bên cạnh đó là nhiều sản phẩm theo chủ đề như văn hóa, lịch sử, thể thao, biển đảo, tâm linh, chăm sóc sức khỏe... đảm bảo phục vụ nhiều nhóm khách khác nhau. Đặc biệt là sản phẩm chăm sóc sức khỏe được nhiều du khách ưa chuộng sau COVID-19. Đơn vị đã khai thác sản phẩm có trải nghiệm chăm sóc sức khỏe tự nhiên như suối khoáng nóng, phương thức chăm sóc sức khỏe tự nhiên, bí kíp chăm sóc sức khỏe của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Trưởng Ban Thư ký TAB Hoàng Nhân Chính chia sẻ: Nghiên cứu của chuyên gia du lịch cho thấy, du khách thích những điều khiến Việt Nam khác biệt so với các điểm đến khác. Cụ thể là: Món ăn và ẩm thực phong phú (87,5%); văn hóa và di sản đặc sắc mang tính bản địa độc đáo (79,2%); thiên nhiên và kỳ quan thiên nhiên (54,2%); sự thân thiện, nồng hậu của người dân Việt Nam (54,2%); mặt trời, bãi biển và hải đảo (33,3%).

Di tích Nhà tù Hỏa Lò là lựa chọn của nhiều du khách trong nước và quốc tế khi đến thăm Thủ đô Hà Nội. 

Ông Hoàng Nhân Chính nêu một số cách làm mới mẻ, sáng tạo để thu hút du khách như: Du lịch xanh ở Hội An; tour "Giải mã Hoàng thành Thăng Long", "Đêm thiêng liêng" tại Nhà tù Hỏa Lò ở Hà Nội; Đà Nẵng có giải đua thuyền truyền thống trên sông Hàn, Lễ hội du lịch golf 2023. Ông khẳng định, nhiều khi sự hấp dẫn và độc đáo không phải là một điều gì quá khó mà nó gắn ngay với văn hóa bản địa.

Thực tế cho thấy, du khách luôn muốn trải nghiệm những sản phẩm độc đáo, có tính sáng tạo, chân thực, giàu bản sắc, sống động và linh hoạt. Việc xây dựng sản phẩm phải chú ý những điểm này mới có thể giữ chân khách lâu hơn và chi tiêu nhiều hơn...