Dồn sức phòng, chống hạn mặn – Chủ động ứng phó

Chủ động trước các tình huống

Bà Phan Thị Nhẫn, xã Quới Thiện, huyện Vũng Liêm (Vĩnh Long) chủ động trữ nước ngọt để tưới cây trong những ngày nước sông bị mặn. Ảnh: Lê Thúy Hằng/TTXVN

Tại tỉnh Vĩnh Long, theo dự báo, nếu trường hợp mặn gay gắt thì dự kiến có hơn 33.000 ha diện tích tự nhiên bị nhiễm mặn. Diện tích bị hạn do thiếu nước là hơn 68.000 ha; trong đó bao gồm diện tích lúa Đông Xuân, Hè Thu và cây lâu năm. Mặn cũng gây ảnh hưởng đến 31 trạm cấp nước trong toàn tỉnh, hơn 66.000 hộ dân ảnh hưởng do nguồn nước nhiễm mặn và 26.400 hộ dân nông thôn không có nước sạchsử dụng.

Từng bị thiệt hại nặng vì hạn mặn, hàng năm, chính quyền địa phương và người dân tỉnh rất chú trọng việc phòng chống. Theo đó, các cống ngăn mặn thường xuyên được kiểm tra, gia cố; hệ thống trữ nước được đầu tư bài bản để đảm bảo đủ lượng phục vụ tưới tiêu trong thời gian mặn xâm nhập. Đặc biệt, những ngày vừa qua, việc quan trắc mặn được các địa phương thực hiện tốt, kịp thời thông báo đến người dân để vận hành hiệu quả hệ thống thủy lợi, giúp ngăn mặn trong đợt cao điểm.

Cán bộ nông nghiệp xã Trung Ngãi, huyện Vũng Liêm Phan Thành Tâm cho biết, hàng ngày độ mặn ở các cống đều được đo. Khi vượt ngưỡng cho phép thì thông báo bằng hệ thống loa không dây, tin nhắn cho các ấp để đóng cống, báo người dân ngưng lấy nước tưới; khi độ mặn giảm thì thông báo cho các ấp mở cống để người dân tranh thủ lấy nước ngọt dự trữ.

Nhờ quan trắc và thông báo kịp thời nên đợt mặn vừa qua đã giảm thiểu thiệt hại nhiều diện tích lúa và vườn cây ăn trái. Các hộ dân cũng đã chủ động được việc lấy nước tưới vườn cây và trữ nước tưới khi có mặn xảy ra.

Bà Phan Thị Nhẫn, xã Quới Thiện, huyện Vũng Liêm cho biết, mấy năm trước mặn lên nhưng người dân không biết nên vẫn lấy nước tưới cho cây. Giờ thông tin đầy đủ hơn nên cứ đến mùa là lại canh để lấy nước tưới. Cây sầu riêng, bưởi mà gặp nước mặn thì khả năng chết rất cao. Mấy năm nay, nhà nào trồng cây ăn trái cũng chuẩn bị sẵn các mương, hồ chứa nước ngọt; nghe thông báo nước mặn xâm nhập là đóng cống, đóng mương, ngăn không cho nước vào vườn. Những ngày hạn mặn dùng nước dự trữ. Nếu mặn ngắn dưới 10 ngày thì vẫn tiết kiệm và dùng được nhưng quá thời gian này thì chắc chắn sẽ thiếu nước tưới.

Khi nước mặn đến sớm, gia đình anh Nguyễn Văn Chức, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre phải thuê đào gấp hai cái ao lót bạt để trữ 800 m3 nước phục vụ tưới cho hơn 40.000 cây giống và cây con nguyên liệu làm cây giống. Anh Chức cho hay, do nước tại các mương vườn đã bị nhiễm mặn nên phải đào ao mới. Sau khi độ mặn ngoài kênh giảm thì anh mới bơm đầy vào hai ao để trữ lại phục vụ tưới trong 3-4 tháng tới. Ngoài ra, anh còn gắn thiết bị tưới tự động, tưới tiết kiệm nước và che mát cho cây để giảm lượng nước tưới.

Trong điều kiện không đủ diện tích đào ao, xây hồ thì các giải pháp linh hoạt như túi trữ nước mềm này cũng đang hỗ trợ rất tốt cho sản xuất nông nghiệp. Ông Lê Tấn Lộc, xã Tân Thiềng, huyện Chợ Lách cho biết đã đặt mua hai túi nước rộng hơn 50 m3 để tích trữ nước ngọt. Theo ông Lộc, cây sầu riêng chịu nước mặn rất kém, độ mặn 0,3 phần nghìn đã làm cây ngừng phát triển, chết cây; ngoài ra, cây rất cần nước để tăng trưởng. Vì vậy, nước ngọt rất cần thiết cho cây trong giai đoạn mùa khô. Hiện người dân sản xuất cây giống phải chủ động trữ nước vì không biết nước mặn xâm nhập bất kỳ lúc nào.

Theo Tiến sĩ Bùi Thanh Liêm – Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chợ Lách, rất nhiều gia đình chủ động đào ao, trữ nước ngọt nên ngay trong mùa hạn mặn, vườn cây vẫn sinh trưởng tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Đặc biệt với sầu riêng – loại cây giống nhạy cảm với hạn mặn, nếu không để ý, gặp nước mặn vài lần kém phát triển. Việc chủ động tích nước cho sản xuất cũng là giải pháp hiệu quả để người dân sống chung cùng hạn mặn.

Đắp đập tạm ngăn mặn trữ ngọt

Công trình Cống Vũng Liêm (Vĩnh Long) dự kiến hoàn thành trong cuối tháng 1/2020, sẽ góp phần phục vụ ứng phó xâm nhập mặn tại huyện Vũng Liêm. Ảnh: Lê Thúy Hằng/TTXVN