Giao dịch không dùng tiền mặt tăng mạnh, cảnh báo bảo mật thông tin

Khi thanh toán không tiền mặt ngày càng phát triển rộng rãi với nhiều cách thức thanh toán mới, tội phạm mạng theo đó cũng dùng nhiều chiêu thức lừa đảo tinh vi, khiến không ít người dùng mất tiền vì thiếu hiểu biết về bảo mật.

Chiêu thức lừa đảo ngày càng tinh vi

Anh Võ Duyên, ngụ tại quận Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) cho biết: “Ngày 4/6 vừa qua, tôi nhận được cuộc gọi từ một số di động lạ tự xưng là tổng đài của công ty điện lực miền Nam, thông báo mình sẽ bị cắt điện do chưa đóng tiền điện tháng vừa rồi. Sau đó, người này bảo tôi bấm phím 0 để gặp nhân viên trao đổi kỹ hơn. Khi tôi bấm phím 0, đầu dây bên kia bắt máy là giọng miền Bắc và hỏi với giọng rất “gằn” là gọi làm gì, tên tuổi, ở đâu… Tôi thấy sinh nghi nên đã tắt máy…”

Tội phạm mạng ngày càng tinh vi với nhiều chiêu thức lừa đảo mới. Ảnh minh hoạ

Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), từ đầu tháng 5 đến nay, đã có hàng trăm khách hàng phản ánh về việc có nhiều số điện thoại lạ tự xưng là “nhân viên Điện lực”, “Tổng đài ngành Điện”, “Điện lực Việt Nam” để yêu cầu khách hàng nộp tiền điện, thậm chí doạ cắt điện nếu không nộp. Khi biết được thông tin khách hàng đã thanh toán tiền điện, các đối tượng lập tức ngắt máy…

Trước tình hình trên, ngày 7/6 EVN đã phát đi cảnh báo tình trạng gọi điện mạo danh Công ty Điện lực thông báo nợ tiền điện và lừa đảo khách hàng dùng điện. Theo thông báo phát đi, riêng tại Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC), chỉ trong khoảng thời gian từ ngày 4/5 đến 14/5, đã có 81 cuộc gọi của khách hàng đến Tổng đài Chăm sóc khách hàng để phản ánh về tình trạng trên.

Còn tại TP Hà Nội, cũng có nhiều trường hợp tương tự được phản ánh tới Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHanoi). Cụ thể, khách hàng nhận được cuộc gọi từ số điện thoại lạ, thậm chí có đầu số không phải ở Việt Nam, gọi đến với nội dung: “Bạn đang sử dụng điện cao bất thường, chúng tôi sẽ cắt điện trong thời gian tới, vui lòng bấm số 9 để được gặp nhân viên điện lực tư vấn”. Sau khi bấm số 9 thì nghe giọng nói như một nhân viên tổng đài đề nghị cung cấp tên và địa chỉ để kiểm tra. Sau đó, người này tiếp tục thông tin khách hàng đang nợ tiền điện và dọa nạt sẽ gửi hồ sơ sang Công an, rồi yêu cầu chuyển tiền gấp tới số tài khoản lạ.

Theo các chuyên gia công nghệ, mặc dù chiêu thức lừa không mới nhưng đối tượng, mục tiêu tội phạm công nghệ nhắm tới lại mới với những thủ đoạn lừa đảo hết sức tinh vi, hòng chiếm đoạt tài sản của khách hàng, đặc biệt là mạo danh thương hiệu để gọi điện, nhắn tin, gửi email. Có thể thấy vài tháng gần đây, rất nhiều người dùng tại Việt Nam nhận được tin nhắn định danh (Brandname) mạo danh các ngân hàng với mục đích lừa đảo. Nội dung các tin nhắn thông báo tài khoản ngân hàng có giao dịch bất thường, đề nghị khách hàng đăng nhập nếu không sẽ bị khóa tài khoản sau 24 giờ, kèm theo đường dẫn để dụ người dùng truy cập. Không những thế, có cả tin nhắn lừa đảo xuất hiện trong những tin nhắn chính thống của ngân hàng. Kết quả, nhiều người dùng nhẹ dạ làm theo và đã bị lừa mất tiền.

Mới đây, một thủ đoạn mới cũng vừa được ngân hàng VPBank phát hiện, rất may khách hàng của VPBank rất cảnh giác đã liên hệ với ngân hàng nên chưa có tổn thất về tài sản. Cụ thể, thủ đoạn của kẻ lừa đảo là sẽ chuyển một khoản tiền nhỏ vào tài khoản của khách hàng và giả danh nhân viên ngân hàng gọi điện cho khách hàng báo có giao dịch đang treo, yêu cầu khách hàng nhấp vào đường link trong tin nhắn điện thoại để tra soát giao dịch. Khi nhấp vào đường link giả mạo, khách hàng sẽ được dẫn tới trang website giả mạo, khiến khách hàng nhầm tưởng rằng họ đang giao dịch với ngân hàng, từ đó kẻ lừa đảo sẽ chiếm đoạt các thông tin cá nhân và khách hàng sẽ bị mất số tiền trong tài khoản.

Gia tăng bảo mật, đẩy mạnh thanh toán không tiếp xúc

Theo Ngân hàng nhà nước Việt Nam, lượng người thanh toán không dùng tiền mặt tăng nhanh về số lượng và giá trị, nhất là với sự ảnh hưởng của dịch COVID-19 đã thúc đẩy sự bùng nổ của kinh tế số, kéo theo đó là chính sách thanh toán không dùng tiền mặt, đặt biệt là trên nền tảng di động tăng mạnh hơn. Thống kê mới nhất 3 tháng đầu năm 2021của Ngân hàng nhà nước cho thấy, giao dịch qua kênh Internet đạt 156,2 triệu món với giá trị 8,1 triệu tỉ đồng; giao dịch qua kênh điện thoại di động đạt trên 395 triệu món với giá trị hơn 4,6 triệu tỉ đồng; giá trị giao dịch qua kênh QR code tăng mạnh nhất, lên tới 146% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 4.479 tỉ đồng với 5,3 triệu món.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia tài chính và công nghệ, bên cạnh sự tăng mạnh thanh toán không tiền mặt thì sự phòng vệ trong giao dịch của người dân cũng cần được nâng cao và quan tâm đặc biệt. Bởi khi thương mại chuyển sang nền tảng trực tuyến, các hình thức gian lận cũng chuyển đổi theo, dẫn đến các trường hợp đánh cắp thông tin thẻ, mã khoá ngân hàng cũng trên đà leo thang, làm gia tăng mối lo ngại về bảo mật thanh toán giữa tất cả các bên liên quan.

Việc phòng thủ bảo mật khi thanh toán cũng được nâng cao để tránh rủi ro mất thông tin. Ảnh minh họa