Hiệu quả từ dự án tiếp cận đất đai cho phụ nữ Việt Nam

Dự án “Tăng cường tiếp cận đất đai cho phụ nữ” tại Việt Nam được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) và Trung tâm Quốc tế Nghiên cứu về Phụ nữ (ICRW), dưới sự tài trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), được triển khai thí điểm ở 2 tỉnh Hưng Yên và Long An từ tháng 11.2014. Mục tiêu của dự án là nâng cao nhận thức của phụ nữ và nam giới về các quyền liên quan đến đất đai, thúc đẩy khả năng tiếp cận quyền sở hữu đất đai của phụ nữ. Tại Long An, sau hơn 1 năm triển khai, dự án đã mang lại kết quả tích cực, đặc biệt là với phụ nữ nông thôn.

Thúc đẩy khả năng tiếp cận quyền sở hữu đất đai cho phụ nữ

Tại huyện Cần Đước, tỉnh Long An, dự án được thực hiện ở 2 xã Tân Ân và Long Sơn. Ban quản lý dự án 2 xã xây dựng nhóm tình nguyện viên cộng đồng với tổng số 32 thành viên. Các tình nguyện viên được tập huấn, trang bị kiến thức, tài liệu pháp luật cũng như các kỹ năng cần thiết trong tiếp cận, điều tra hỗ trợ thông tin… Tham gia dự án, tình nguyện viên trực tiếp đến nhà hỗ trợ người dân gặp khó khăn trong thủ tục hành chính như đăng ký, chuyển nhượng, thừa kế quyền sử dụng đất.

Với kiến thức được trang bị, các tình nguyện viên đã dần hoàn thiện các kỹ năng về tuyên truyền Luật đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình… Đồng thời, có những hướng dẫn cụ thể để chị em thấy được quyền lợi cũng như cách bảo vệ quyền lợi của mình.

Gia đình bà Ngô Thị Lan ở ấp 2 xã Long Sơn, Cần Đước, có 2 người con trai và 1 người con gái nuôi. Trước đây, gia đình đã chia đất cho 2 người con trai ở riêng. Sau khi tham gia các buổi truyền thông do dự án tổ chức, gia đình bà thống nhất chia đất cho người con gái nuôi và được các tình nguyện viên tư vấn, hướng dẫn thủ tục cho đất. Ngoài ra, bà Ngô Thị Lan còn vận động chị em phụ nữ tham gia các hoạt động truyền thông được tổ chức mỗi quý 1 lần luân phiên ở các ấp, qua đó tìm hiểu thêm kiến thức pháp luật, thông tin về quyền lợi của phụ nữ trong luật Đất đai, nâng cao nhận thức của cả nam và nữ giới trong việc sở hữu đất đai của phụ nữ.

Tương tự trường hợp của bà Ngô Thị Lan, gia đình bà Nguyễn Thị Vạn, ấp 4, xã Long Sơn cũng được tình nguyện viên của dự án tư vấn các thủ tục cho đất. Bà có ý định chia đất cho người con gái đã kết hôn nhưng không biết con gái mình có được đứng tên sở hữu hay không nên khá dè dặt. Sau khi tư vấn, bà quyết định chia đất cho con gái và con trai như nhau để các con yên tâm làm ăn.

Khảo sát trước khi thực hiện dự án, Long An có trên 70% số người đứng tên sở hữu đất đai là nam giới, nhiều phụ nữ không nhận thức được quyền của mình trong việc sở hữu đất đai hoặc không biết các thủ tục và địa điểm giải quyết các vấn đề đất đai. Sau hơn 1 năm triển khai, có trên 1.500 trường hợp gặp khó khăn liên quan đến thủ tục sở hữu đất đai được tư vấn, hỗ trợ. Trong đó, hơn 1.000 người được hỗ trợ thành công

Có thể nói, thông qua các hoạt động của dự án, nhiều nông dân (chủ yếu là phụ nữ) được cung cấp kiến thức và tư vấn pháp lý để hiểu rõ quyền của mình trong việc sở hữu đất đai; các tổ chức cơ sở tại địa phương được nâng cao năng lực về sử dụng thông tin và vận động bình đẳng giới trong thực thi Luật đất đai. Tình nguyện viên được bồi dưỡng kỹ năng truyền thông, tổ chức hoạt động tuyên truyền, nâng cao kiến thức pháp luật. Dự kiến, sau khi triển khai thí điểm tại tỉnh Long An và Hưng Yên, dự án sẽ tiếp tục được mở rộng trên các địa bàn khác.

Thanh Thủy-Minh Hồng