IAEA: Iran làm giàu urani bằng các máy ly tâm tân tiến tại trung tâm Natanz

Trước đó, Iran đã làm giàu urani với tổ máy thứ nhất gồm các máy ly tâm 174 IR-2m ở dưới lòng đất tại Natanz. Iran thông báo với IAEA hồi tháng 12/2020 về việc họ có kế hoạch lắp đặt thêm 3 tổ máy IR-20, và một trong 3 tổ máy này vừa được vận hành.

Báo cáo của IAEA cho biết cơ quan này cũng xác nhận việc lắp đặt tổ máy thứ 2 trong 3 tổ máy nói trên sắp hoàn tất và việc lắp đặt tổ máy thứ ba đã bắt đầu.

Thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), được Iran ký năm 2015 với Nhóm P5 1 (gồm 5 ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức). Năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran. Đáp lại, Iran đã giảm một số cam kết trong thỏa thuận, đồng thời tăng mức làm giàu urani. Iran khẳng định nước này đủ năng lực làm giàu urani ở độ tinh khiết 90% – mức để chế tạo vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, tân Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đề cập khả năng Mỹ quay trở lại thỏa thuận.

Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Năng lượng Israel, Yuval Steinitz, cùng ngày cho rằng Iran sẽ cần 6 tháng để sản xuất đủ vật liệu cho một vũ khí hạt nhân, tức là dài gấp đôi thời gian mà một thành viên chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden dự báo. Phát biểu trên đài phát thanh, ông Steinitz nhận định: “Để làm giàu urani, Iran phải mất nửa năm, và họ cần khoảng 1 – 2 năm để làm được vũ khí hạt nhân”.

Iran – nước luôn bác bỏ cáo buộc đang tìm cách sở hữu vũ khí hạt nhân – gần đây đã đẩy mạnh làm giàu urani. Ước tính quý IV/2020 của IAEA cho biết kho dự trữ urani được làm giàu của Iran đã tăng lên 2,4 tấn, gấp 10 lần mức mà thỏa thuận cho phép, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với 8 tấn mà họ từng dự trữ trước khi ký thỏa thuận. Kể từ đó, Iran đã bắt đầu làm giàu urani với độ tinh khiết cao hơn, trở lại mức 20% trước khi ký thỏa thuận, cao hơn nhiều mức tối đa 4,5% theo thỏa thuận.