Không kiểm soát được dịch bệnh, đừng nói tới xuất khẩu thịt lợn

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Đức Hoàng – Chủ tịch HĐQT Công ty Thắng Lợi trong Hội nghị hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức sáng nay (7/6).

Mới xuất khẩu được lợn sữa, lợn choai

Hội nghị có sự tham gia của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp (DN) sản xuất chế biến chăn nuôi lớn nhỏ trên cả nước như Tập đoàn Dabaco Việt Nam, Công ty Cổ Phần Chăn Nuôi CP Việt Nam, Công ty TNHH Koyu & Unitek, Công ty TNHH Ba Huân…

Hiện nay, thịt lợn đã được xuất khẩu (XK) chính ngạch sang một số thị trường trong khu vực như Hồng Kong (Trung Quốc), Malaysia với hai loại sản phẩm là thịt lợn sữa và thịt lợn choai đông lạnh. Cả nước có 6 cơ sở giết mổ XK sang Hồng Kong và 2 cơ sở giết mổ XK sang Malaysia. Năm 2016 sản lượng thịt lợn XK đạt 11.000 tấn, trị giá 100 triệu USD.

Trong 5 tháng đầu năm 2017, sản lượng XK đạt 10.600 tấn trị giá 46 triệu USD. Trong nhiều năm qua, sản phẩm thịt lợn sữa, thịt lợn choai của Việt Nam luôn đảm bảo về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, không có lô hàng XK bị trả về và đã tạo được uy tín trên thị trường.

Hội nghị có sự tham gia của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp (DN) sản xuất chế biến chăn nuôi lớn nhỏ trên cả nước.

Thịt gia cầm mới chỉ sản xuất và tiêu thụ trong nước, chưa có sản phẩm XK. Hiện nay, mới có hai DN đăng ký XK sản phẩm thịt gà đã qua chế biến sang Nhật Bản là Công ty TNHH Koyu & Unitek đăng ký năm 2016 và Công ty TNHH CP Việt Nam đăng ký tháng 5/2017.

Sản phẩm trứng gia cầm đã được XK sang một số thị trường như: Hồng Kong, Singapore, Nhật Bản. Tuy nhiên, mới chỉ giới hạn ở các sản phẩm trứng gia gia cầm đã qua chế biến như trứng vịt muối, trứng vịt bắc thảo, trứng chim cút đóng hộp. Hiện nay cả nước mới có 5 cơ sở XK các sản phẩm trứng nêu trên.

Đánh giá về tình hình xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT ông Vũ Văn Tám cho rằng: “Các sản phẩm chăn nuôi của chúng ta chưa đáp ứng được yêu cầu, rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu, giá thành cao, năng lực cạnh tranh còn hạn chế, người chăn nuôi, các DN đang đói thông tin về thị trường cho nên có tình trạng chúng ta không nắm được thị trường đang cần gì, đây là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, của các hiệp hội ngành hàng”.

Bên cạnh đó, theo ông Tám, tổ chức sản xuất chưa có gắn kết giữa sản xuất chế biến, tiêu thụ. Khâu trung gian có lợi nhuận khá cao, và chúng ta chưa có biện pháp giải quyết dẫn đến người chăn nuôi bán giá thấp, người tiêu dùng mua giá cao.

Đảm bảo an toàn dịch bệnh

Được thành lập từ cuối 2000, Công ty TNHH Thắng Lợi đã tham gia thị trường xuất khẩu thịt lợn được 17 năm. Thị trường xuất khẩu chính là Hồng Kông, Macao, Malaysia. Những tháng đầu năm 2017, Công ty đã xuất khẩu khoảng 4.000 tấn thịt lợn có thương hiệu sang Hồng Kông.

Ông Nguyễn Đức Hoàng – Chủ tịch HĐQT Công ty Thắng Lợi cho rằng, tùy theo từng nước mà yêu cầu, điều kiện ATTP khác. Nhưng mọi xúc tiến thương mại đều vô nghĩa nếu ngành thú y hai nước không thông thương. Bài học “xương máu” của chúng tôi là hoàn thiện hồ sơ xuất khẩu sang Singapore nhưng cơ quan thú y nước này trả lời là không xem xét hồ sơ của Việt Nam vì còn dịch lở mồm long móng.

Theo ông Hoàng, hiện nhà máy của công ty được phía Hồng Kông, Malaysia sang kiểm tra từ trang trại đến nhà máy với các tiêu chí về ISO, thuê các chuyên gia đầu ngành về giám sát.

Để xuất khẩu thịt lợn chính ngạch, ông Hoàng đề nghị Nhà nước cần xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, vì DN không đủ sức đầu tư và ngành thú y thường xuyên thông tin đẩy mạnh xúc tiến thị trường.

Liên quan tới vấn đề này, ông Nguyễn Văn Quyền – Trưởng Ban Đề án xuất khẩu Công ty TNHH Koyu & Unitek Đồng Nai cũng cho rằng, chúng ta phải đặt vấn đề thỏa thuận các tiêu chí thú y giữa hai nước, sau đó chúng ta mới làm được những việc khác. Nếu 2 quốc gia không thỏa thuận xong vấn đề thú y thì mọi hoạt động xúc tiến thương mại của DN sẽ không thể thực hiện được.

Theo ông Quyền, nhà nước, Bộ NN&PTNT, Cục Thú y phải là cơ quan hướng dẫn DN về chuỗi sản xuất sản phẩm gia cầm, xây dựng cơ sở hạ tầng, kiểm soát sản xuất chế biến, truy xuất nguồn gốc. Như thế DN sẽ rất thuận lợi trong việc hoàn thiện hồ sơ XK.

Theo các DN, Nhà nước, các cơ quan ban ngành, DN phải phối hợp chặt chẽ để tạo ra thị trường XK ổn định, mở rộng được thị trường XK, tiêu thụ tốt lượng thịt sản xuất trong nước. Thúc đẩy nông nghiệp Việt Nam phát triển, xóa bỏ tình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa.

Về định hướng xuất khẩu, Thứ trưởng Vũ Văn Tám cho rằng, trong bối cảnh hiện nay các DN nên hướng đến sản xuất các sản phẩm đã qua chế biến, muốn vậy các DN phải có đầu tư đồng bộ, có kho lạnh trữ hàng, có dây chuyền sản xuất hiện đại đạt chuẩn quốc tế.

“Đối với xuất khẩu động vật sống, các nước nhập khẩu có yêu cầu rất khắt khe về điều kiện đảm bảo an toàn dịch bệnh, họ có rất nhiều rào cản kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng của nước họ. Chính vì vậy chúng ta cần đảm bảo an toàn dịch bệnh, có các vùng sản xuất an toàn dịch bệnh, các cơ sở phải thực hiện chăn nuôi, sản xuất an toàn dịch bệnh, về vấn đề này cần có quy hoạch cụ thể và có chính sách phù hợp nhằm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của nước nhập khẩu”, ông Tám nói.

Đối với các chính sách tín dụng, nếu DN vẫn thấy có khó khăn, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp nhận ý kiến và kiến nghị Chính phủ để có những giải pháp tháo gỡ kịp nhằm hỗ trợ tốt nhất để DN mở thị trường.