Nghệ thuật sân khấu Dù kê của đồng bào Khmer Nam Bộ

Ngày 25/10, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh phối hợp với Trường Đại học Trà Vinh tổ chức hội thảo khoa học “Nghệ thuật sân khấu Dù kê – 100 năm hình thành và phát triển”.

Ông Dương Hoàng Sum, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh phát biểu tại hội thảo.

Nghệ thuật sân khấu Dù kê là loại hình nghệ thuật của đồng bào Khmer Nam Bộ, đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2014. Hội thảo thu hút gần 200 đại biểu là các nhà khoa học, nhà quản lí, nghệ sĩ, nghệ nhân đến từ các đoàn nghệ thuật trong toàn quốc.

Phát biểu tại hội thảo, ông Dương Hoàng Sum, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh cho biết, Trà Vinh là tỉnh đồng bằng ven biển, ở hạ lưu sông Cửu Long, với nhiều dân tộc sinh sống như Kinh, Khmer, Hoa, Chăm… Trong đó, dân tộc Khmer có gần 330.000 người, chiếm 31,5% dân số toàn tỉnh và chiếm khoảng 25% số người Khmer ở Việt Nam, là tỉnh có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao nhất khu vực Tây Nam Bộ.

Người Khmer Trà Vinh nói riêng, người Khmer Nam Bộ nói chung đã tạo dựng được một nền văn hóa – nghệ thuật độc đáo và đa dạng với nhiều loại hình đậm đà bản sản dân tộc; trong đó có nghệ thuật sân khấu Dù kê. Đây là loại hình kịch hát độc đáo của cộng đồng người Khmer ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, kết quả của tinh thần sáng tạo, niềm đam mê nghệ thuật và quá trình tiếp biến văn hóa của người Khmer với các dân tộc Kinh và Hoa ở Nam Bộ.

Nghệ thuật sân khấu Dù kê ra đời vào những năm đầu thập niên 20 của thế kỉ XX ở Trà Vinh, nhằm đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của người Khmer ở Nam Bộ; sau đó, đã nhanh chóng lan tỏa sang nước bạn Campuchia. Nhiều vở diễn có giá trị đã đi vào lòng khán – thính giả trong và ngoài nước bao năm qua như: Nghĩa tình trong giông tố, Giữ đền Cô Hia, Mối tình Bô pha – Rạng xây…

Trải qua một thế kỉ hình thành và phát triển, nghệ thuật sân khấu Dù kê của người Khmer Nam Bộ đã có những đóng góp quan trọng trên nhiều phương diện, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân Việt Nam; tiếp thêm sức mạnh, tinh thần để con người vượt qua những khó khăn trong cuộc sống; giáo dục, bồi dưỡng các giá trị nhân văn cho con người; tạo sự gắn kết giữa các cá nhân, các dân tộc trong xã hội; góp phần phục vụ công cuộc đấu tranh, bảo vệ Tổ quốc; tạo nên sự đa dạng, phong phú cho nghệ thuật truyền thống Việt Nam.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, sự thay đổi nhu cầu, thị hiếu thẩm mĩ của người dân, sự bùng nổ của các loại hình giải trí hiện đại, sức hấp dẫn của phương tiện nghe nhìn nên nghệ thuật sân khấu Dù kê của người Khmer Nam Bộ đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Các nghệ nhân, nghệ sĩ gạo cội ngày càng thưa dần; trong khi đó, đội ngũ kế thừa chưa được đào tạo bài bản. Phương thức sưu tầm, lưu trữ và truyền bá còn nhiều hạn chế. Việc đầu tư viết kịch bản, dàn dựng và biểu diễn các vở diễn mới chưa đáp ứng nhu cầu của công chúng…

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh, Hội thảo “Nghệ thuật sân khấu Dù kê – 100 năm hình thành và phát triển” là dịp để các nhà khoa học, nghệ sĩ, nghệ nhân và nhà quản lí gặp gỡ, trao đổi về nguồn gốc, lịch sử hình thành, phát triển của nghệ thuật sân khấu Dù kê. Từ đó, đóng góp tư liệu phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy, giới thiệu, quảng bá nghệ thuật sân khấu Dù kê; nâng cao nhận thức của mọi người trong vấn đề bảo tồn và phát huy, phát triển nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ phù hợp với đời sống đương đại.

Đại biểu dự hội thảo.