Ngừng phát điện để ưu tiên cấp nước cho hạ du

Thứ 4, 23/03/2016 | 00:00:00 [GMT +7] A A

Với diễn biến khô hạn nghiêm trọng như hiện nay, tại khu vực Tây Nguyên và miền Nam, các nhà máy thủy điện trong đó có những nhà máy với công suất khá lớn như Hàm Thuận, Buôn Tua Srah… đã phải hoạt động cầm chừng hoặc ngưng phát điện để ưu tiên cấp nước cho hạ du.

Giảm nguồn thủy điện

Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên tình hình thủy văn của các hồ chứa thủy điện trên toàn hệ thống gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các hồ thủy điện tại miền Trung và Tây Nguyên. Trong khi đó dự báo khô hạn trên diện rộng sẽ kéo dài đến hết tháng 9/2016.

Đến ngày 1/3/2016 mức nước hồ thủy điện A Vương thấp hơn so với cùng kỳ năm 2015 đến 5,7 m, thấp hơn mức nước tối thiểu của quy trình liên hồ 3,64 m. Ảnh: Ngọc Hà – TTXVN

Theo báo cáo mới nhất về tình hình sản xuất và cung ứng điện được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) công bố, hiện tại, hệ thống điện quốc gia có 81 nhà máy thủy điện đang vận hành (chỉ tính các nhà máy có công suất đặt trên 30 MW) với tổng công suất khoảng 15.570 MW, chiếm 40,4% công suất toàn hệ thống (38.500 MW). Tuy nhiên, do tình trạng khô hạn diễn ra, hiện nay, chỉ có 38 hồ có khả năng điều tiết nước phục vụ phát điện, tưới tiêu và cấp nước hạ du trong cả mùa khô với tổng dung tích hữu ích là 33,01 tỷ m3.

EVN cho biết thêm: Hầu hết các hồ thủy điện khu vực ở miền Trung và Tây Nguyên không xuất hiện lũ và tổng lượng nước về thiếu hụt khoảng 40 – 60% so với trung bình nhiều năm.

Thủy điện vẫn chiếm một tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn điện nên việc cân đối cung cầu điện phụ thuộc nhiều vào diễn biến thủy văn. Thực tế những tháng cuối năm 2015 và đầu năm 2016 cũng đã cho thấy, sự thiếu hụt nguồn nước đã làm giảm khả năng phát điện cả về công suất và sản lượng tại các nhà máy thủy điện. Sản lượng thủy điện đã liên tục giảm từ 59,8 tỷ kWh vào năm 2014 xuống còn 55,3 tỷ kWh vào năm 2015.

Theo thống kê của EVN, lượng nước còn lại trong các hồ chứa thủy điện hiện khá thấp, tổng lượng nước còn lại là 23,4 tỷ m3 (tương ứng 69,1% tổng dung tích hữu ích của các hồ). Lượng nước của các hồ khu vực miền Trung và miền Nam thấp hơn nhiều so với cùng kỳ

Trong 2 tháng đầu năm 2016, sản lượng điện cung cấp cho toàn hệ thống đạt 25,95 tỷ kWh, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, cơ cấu sản lượng điện sản xuất từ nguồn thủy điện đã giảm mạnh từ mức trung bình trên 40% xuống chỉ còn 24,62%. Để bù đắp sự thiếu hụt nguồn sản xuất từ thủy điện, ngành điện đã phải tăng khai thác tối đa nhiệt điện than, khí dầu với giá thành sản xuất điện cao, trong đó, nhiệt điện than chiếm 42,04%, tua – bin khí chiếm 31,77%, nhiệt điện dầu chiếm 0,5% và nhập khẩu chiếm 1,07%

Trong thời gian tới, do ảnh hưởng của El Nino kéo dài, dự báo lượng nước về các hồ miền Trung và miền Nam tiếp tục kém vì bước vào cao điểm mùa khô. Trong khi đó, dự kiến tháng 3/2016, sản lượng điện bình quân toàn hệ thống sẽ tăng cao, ở mức 495 triệu kWh/ngày (tăng 14% so với cùng kỳ năm 2015).

Để tiếp tục đảm bảo cung ứng đủ điện cho sản xuất và sinh hoạt trong mùa khô năm 2016, ngay trong tháng 3 này, EVN cho biết, sẽ tiếp tục phải khai thác tối đa nguồn điện từ các nhà máy nhiệt điện than, khí và dầu; khai thác hợp lý các nhà máy thủy điện để ưu tiên cho mục tiêu cấp nước cho hạ du.

Ưu tiên điều tiết nước chống hạn

Cùng với khó khăn về phát điện thì việc cấp nước từ các hồ chứa thủy điện phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và đời sống cũng đang rất khó khăn.

Theo công bố của EVN, tính đến ngày 11/3/2016, tổng lượng nước còn lại là 23,4 tỷ m3, tương ứng 69,1% tổng dung tích hữu ích của các hồ chứa thủy điện. Trong đó lượng nước của các hồ khu vực miền Trung và miền Nam thấp hơn nhiều so với cùng kỳ. Nhiều hồ có mức nước thấp như: Hủa Na thấp hơn 3,29 m; Bình Điền: 3,75 m; A Vương: 3,43 m; Vĩnh Sơn: 3,31 m, Pleikrong: 4,65 m; Kanak: 2,92 m; Buôn Tua Srah: 1,3 m; Đồng Nai 3: 6,15 m; Đăk Rinh: 1,92 m; Thác Mơ: 2,37 m; Hàm Thuận: 3,11 m; Đại Ninh: 4,24 m, Trị An 4,22 m… Đặc biệt là hồ Ialy thấp hơn tới 12,60 m, hồ Cửa Đạt là 14,6 m.

Ông Nguyễn Văn Lô, người phát ngôn Công ty cổ phần Thủy điện A Vương (Quảng Nam) cho biết, từ tháng 8/2015, nhà máy thủy điện A Vương ở Quảng Nam đã hoàn toàn ngừng hoạt động, để phục vụ xả nước chống hạn hán. Nhà máy thủy điện A Vương có tổng công suất 210 MW gồm 2 tổ máy, điện lượng bình quân hàng năm là 815 triệu KW/h. Ông Lô cho biết thêm, lượng nước trong hồ chứa A Vương thiếu hụt 19 m (chỉ đạt cao trình 361,81 m so với 380 m) nhưng dung tích thiếu đến 55% lượng nước.

Tương tự, ông Nguyễn Trọng Oánh, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Đa Nhim – Hàm Thuận – Đa Mi cho hay, để phục vụ nước cho vùng hạ du tỉnh Bình Thuận, hai nhà máy thủy điện Đa Nhim và Hàm Thuận phải hoạt động cầm chừng, có thời điểm ngừng hẳn hoạt động. “Hạn hán ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của công ty. Chúng tôi đã phải ngừng bán điện từ 2 nhà máy này để xả nước phục vụ cho bà con chống hạn”, ông Oánh nói.

Một báo cáo mới nhất cuối tuần qua của Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) cho hay, đến giữa tháng 3/2016 có đến 15 trong số 51 nhà máy thủy điện tham gia thị trường phát điện cạnh tranh đã phải tạm dừng hoạt động để ưu tiên xả nước cho sinh hoạt và thủy lợi vùng hạ du.

Thu Hường-TTXVN