Người Thái quyết tâm thâu tóm thị trường xi măng Việt Nam

Nếu có một ngành nào để Việt Nam tự hào tại Đông Nam Á, đó sẽ là xi măng, với các nhà máy có tổng công suất lớn nhất trong khu vực. Theo đó, nhiều doanh nghiệp nước ngoài cũng đã tính toán “thâu tóm” thị trường này trong thời gian gần đây. Mới đây nhất, Tập đoàn Thái Lan SCG đã chi 5,46 tỷ baht để mua 100% cổ phần của một công ty sản xuất xi măng Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp rơi vào tay người Thái

Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Roongrotex Rangsiyopash cho biết, việc mua lại được thực hiện thông qua Công ty TNHH SCG Xi măng – Vật liệu xây dựng, một chi nhánh của SCG.

Công ty đã trả 5,46 tỷ baht để thu được tất cả cổ phần của Công ty Cổ phần Vật liệu xây dựng Việt Nam (VCM), một công ty xi măng tích hợp tại miền Trung, từ các chủ sở hữu hiện tại. Giá trị doanh nghiệp (EV) của giao dịch này là 440 triệu USD, tương đương khoảng 15,4 tỷ baht, bao gồm nợ ròng và đầu tư cải tiến hiệu quả tài sản. Công suất sản xuất xi măng của công ty đạt 3,1 triệu tấn.

Theo SCG, công ty có tiềm năng nâng cao hiệu quả hơn nữa để tăng giá trị tổng công suất. Theo đó, năng lực sản xuất xi măng kết hợp của SCG trên khắp ASEAN sẽ tăng lên 10,5 triệu tấn/năm, không tính công suất hiện tại ở Thái Lan là 23 triệu tấn/năm.

Ông Roongrote cho biết, nỗ lực của SCG đã được thực hiện liên tục để đảm bảo rằng mô hình kinh doanh và cộng đồng được tích hợp vẫn tồn tại trên khắp khu vực ASEAN.

Tương tự, Tập đoàn xi măng lớn thứ 2 tại Thái Lan, Siam City Cement (SCCC) cũng đã thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến thị trường Việt Nam với toan tính mua lại 65% cổ phần LafargeHolcim Việt Nam.

Theo thông cáo của SCCC, thương vụ trị giá khoảng 479 triệu euro, tương đương 524 triệu USD. Thương vụ này còn chờ cơ quan quản lý và các cổ đông ở bên Thái thông qua, dự kiến sẽ hoàn thành trong quý IV sắp tới.

Trước SCCC, cũng đã có một tập đoàn Thái Lan khác “nhòm ngó” thị trường xi măng Việt Nam. Đó là thương vụ SCG Cement mua lại Nhà máy xi măng Bửu Long tại Đồng Nai vào năm 2012. SCG Cement thuộc Tập đoàn SCG, hiện đã đầu tư rất nhiều vào Việt Nam. Vào thời điểm 2012, SCG cũng mua lại 85% cổ phần của Prime Group (Việt Nam) hoạt động trong lĩnh vực sản xuất gạch ốp lát các loại.

Sẽ còn nhiều thương vụ M&A

Việc mua bán và sát nhập (M&A) trong ngành xi măng Việt Nam vừa qua không phải là ít. Đó là sự sáp nhập giữa công ty TNHH Holcim VIệt Nam, thành viên của Tập đoàn Holcim (Thụy Sỹ) và công ty TNHH Lafarge VN, thuộc Tập đoàn Lafarge (Pháp). Sau sáp nhập, sản lượng của Lafarge Holcim tại Việt Nam được nâng lên hơn 6 triệu tấn/năm.

Nhà máy xi măng Holcim tại Kiên Giang.

Hay Tập đoàn Vissai mua lại Xi măng Đồng Bành, Hà Nam, Đô Lương (đổi tên thành Sông Lam 1), dự án từ Tổng Công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (đổi tên thành Sông Lam 2). Tập đoàn Xuân Thành mua Xi măng Minh Tâm, Xi măng Hoàng Long thâu tóm Xi măng Sài Sơn, Vicem nhận sáp nhập Xi măng Hạ Long, Sông Đà, Sông Thao. Trước đó, Viettel đã thâu tóm Xi măng Hạ Long và Xi măng Cẩm Phả.

Tuy nhiên, sức ép cạnh tranh ngày một lớn khi ngành xi măng Việt Nam đang đối mặt với thách thức. Cụ thể, các thị trường lớn như Trung Quốc, Ấn Độ hay Nga đều có sức mua yếu.

Trong bối cảnh ngành xi măng dư thừa như vậy, LafargeHolcim đã rút vốn khỏi Việt Nam. Nhiều đồn đoán cho rằng, lý do thoái vốn của LafargeHolcim một phần là tái cấu trúc tập đoàn đa quốc gia có quy mô sản xuất xi măng thiết kế lớn nhất thế giới, nhưng nhiều khả năng cũng là do tập đoàn này không còn nhìn thấy điểm sáng ở thị trường xi măng Việt Nam sau nhiều năm tham gia.

Theo đó, việc LafargeHolcim thoái vốn sẽ mở màn cho cuộc cạnh tranh khốc liệt được báo trước và các doanh nghiệp xi măng trong nước buộc phải chủ động khâu tiêu thụ nội địa cũng như tìm hướng xuất khẩu.

Tuy nhiên, người Thái thì lại nghĩ khác. Theo công bố của SCCC, doanh thu của liên doanh LafargeHolcim năm 2015 là gần 5.340 tỉ đồng, tăng gần 19% so với năm trước đó, trong khi lợi nhuận ròng đạt 539 tỉ đồng, tăng hơn gấp 2 lần.

Song cũng chính vì thế mà ngành xi măng tại Việt Nam gần như luôn trong tình trạng cung vượt cầu nhiều năm qua. Do đó, trong tương lai, các thương vụ M&A sẽ còn diễn ra sôi động hơn. Một phần là để đón đầu xu thế phục hồi của thị trường xây dựng, nhưng phần lớn là vì những vấn đề nội tại mà ngành này đã tạo ra trong quãng thời gian trước đây.

Hơn nữa, trong thời gian tới, dự kiến còn có thêm nhiều dự án với tổng công suất lớn hơn 6 triệu tấn/năm được đưa vào hoạt động. Theo StoxPlus, dù nỗ lực xuất khẩu nhưng thị trường nội địa vẫn sẽ chứng kiến hiện tượng dư cung trong vòng 10 năm tới.

Bài và ảnh: Hải Yên