Nông sản Việt Nam rộng đường vào thị trường Australia

Australia là một trong những thị trường xuất khẩu nông thủy sản lớn của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu đạt 8,3%/năm và kim ngạch bình quân khoảng 450 triệu USD/năm. Tuy nhiên, thời gian qua có nhiều rào cản được nước bạn đặt ra đã gây khó khăn cho việc xuất khẩu của Việt Nam.

Vải thiều của Việt Nam đã được xuất khẩu vào Australia. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tháo gỡ rào cản kỹ thuật để mở cửa thị trường Australia đối với mặt hàng tôm và một số loại trái cây tươi. Mặc dù quá trình đàm phán đối với mỗi mặt hàng gặp nhiều khó khăn và mất thời gian (thường từ 5 – 10 năm, vải mất 12 năm, xoài mất 7 năm), nhưng đến nay đã hoàn tất việc thâm nhập thị trường Australia cho vải thiều (năm 2015) và xoài (năm 2016), tạo thêm “sân chơi” cho các loại trái cây tươi của Việt Nam.

Đối với mặt hàng tôm, từ ngày 9/1/2017, Australia thông báo tạm ngừng nhập khẩu một số sản phẩm tôm và thịt tôm chưa nấu chín của Việt Nam. Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Trần Tuấn Anh đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Thương mại, Du lịch, Đầu tư và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia bày tỏ quan ngại trước sự ảnh hưởng của lệnh tạm ngừng nhập khẩu này đối với tình hình nuôi trồng, sản xuất tôm của Việt Nam, đề nghị các Bộ này cân nhắc sớm bãi bỏ lệnh tạm ngừng nêu trên.

Bộ Công Thương cũng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn liên tục đề cập vấn đề này và đề nghị Chính phủ Australia xem xét dỡ bỏ lệnh tạm ngừng nhập khẩu trong tất cả các cuộc làm việc song phương, diễn đàn khu vực (ASEAN, APEC) và đa phương (WTO).

Với sự nỗ lực này, sau 4 lần thông báo nới lỏng lệnh tạm ngừng nêu trên, ngày 31/5/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia đã loại trừ 7 sản phẩm tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa nấu chín của Việt Nam ra khỏi lệnh tạm ngừng nhập khẩu, đồng thời thông báo phía Australia sẽ bắt đầu chấp nhận các đơn đặt hàng nhập khẩu của Việt Nam sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác nhận với phía Australia có thể đáp ứng các điều kiện nhập khẩu mới.

Từ ngày 15/6/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên nước Australia chấp nhận các đơn xin phép nhập khẩu đối với mặt hàng tôm chưa nấu chín được đánh bắt tự nhiên ở Australia rồi xuất khẩu sang Việt Nam để chế biến sau đó tái xuất sang Australia. Đây là một động thái tích cực của Chính phủ Australia và cũng là một thành công đáng kể của các Bộ, ngành, Hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp Việt Nam trong công tác tháo gỡ rào cản, hỗ trợ mở cửa lại thị trường Australia cho các sản phẩm tôm Việt Nam trong suốt nửa năm qua.

Mặt khác, sau khi mở cửa thị trường Australia cho vải thiều và xoài, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang tích cực trao đổi, làm việc với phía Australia để tiếp tục cho một số loại quả tươi (thanh long, chôm chôm, vú sữa, nhãn) của Việt Nam được nhập khẩu vào Australia, trước mắt là khẩn trương hoàn tất thủ tục nhập khẩu cho quả thanh long.

Thanh long là mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu năm 2016 đạt 895,7 triệu USD, chiếm tỷ trọng 50,3% trong xuất khẩu trái cây tươi và 36,1% trong tổng xuất khẩu rau quả của Việt Nam.

Ngày 15/6/2017, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam đã có công thư gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương cập nhật thông tin về tiến độ công tác mở cửa thị trường đối với quả thanh long tươi của Việt Nam và cũng đề xuất được hỗ trợ Việt Nam trong việc xin phép Cơ quan Quản lý An toàn thực phẩm Australia – New Zealand để sử dụng phương pháp chiếu xạ cho quả thanh long tươi khi xuất khẩu sang Australia.

Hiện nay Thương vụ Việt Nam tại Australia đã xây dựng kế hoạch xúc tiến xuất khẩu thanh long tại thị trường Australia, theo đó tổng hợp đầy đủ các thông tin về nhu cầu, thị hiếu, tiêu chuẩn, quy định chất lượng, phương thức tiếp cận mạng phân phối… của thị trường Australia để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam có thể đón đầu cơ hội xuất khẩu thanh long ngay sau khi tiếp cận được thị trường.