Phấn đấu vào nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về PGI

Trong bối cảnh cả nước đang hướng đến mô hình phát triển kinh tế xanh, tăng trưởng bền vững, Chỉ số xanh cấp tỉnh (Provincial Green Index - PGI) được xem là một trong những thước đo quan trọng, phản ánh nỗ lực của chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp (DN) trong việc gắn kết giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường (MT). Tây Ninh, vùng đất giàu tiềm năng công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, đang đặt mục tiêu bứt phá mạnh mẽ trên hành trình này, hướng tới nâng cao thứ hạng PGI.

Giảm ô nhiễm, ứng phó biến đổi khí hậu và tuân thủ tiêu chuẩn

Theo công bố PGI năm 2024 của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tỉnh Long An đạt 27,56 điểm, đứng hạng 6 cả nước; Tây Ninh đạt 25,41 điểm, xếp thứ 28. Sau khi hợp nhất thành tỉnh Tây Ninh hiện nay, việc nâng cao PGI tiếp tục được quan tâm thực hiện. Năm 2025 và những năm tiếp theo, tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu nằm trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước về PGI.

Để đạt mục tiêu này, tỉnh xây dựng và ban hành kế hoạch thực hiện, trong đó xác định tập trung triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp trọng tâm. Đó là giảm thiểu ô nhiễm và ứng phó biến đổi khí hậu; bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn MT tối thiểu; nâng cao vai trò lãnh đạo của chính quyền; thực hiện các chính sách ưu đãi, dịch vụ hỗ trợ DN gắn với bảo vệ MT.

Trước tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh, tỉnh xác định nhóm giải pháp đầu tiên là giảm thiểu ô nhiễm MT và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, ưu tiên đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, từ hệ thống tiêu thoát nước, chống ngập, chống sạt lở bờ sông, bờ kênh cho đến kết cấu hạ tầng giao thông xanh, kết nối liên vùng. Việc hình thành các trung tâm logistics gắn với hạ tầng hiện đại không chỉ phục vụ lưu thông hàng hóa mà còn giúp giảm chi phí vận tải, hạn chế phát thải.

Trong phát triển giao thông, tỉnh chú trọng khuyến khích sử dụng phương tiện chạy điện, năng lượng tái tạo; đầu tư bến xe, trạm dừng nghỉ, cảng - bến thủy nội địa theo tiêu chí xanh. Công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và hệ thống giao thông thông minh sẽ được ứng dụng trong quản lý, vận hành nhằm nâng cao hiệu quả và giảm phát thải khí nhà kính.

Cùng với đó, không gian xanh của tỉnh được mở rộng thông qua các chương trình trồng rừng, trồng cây xanh gắn với các sự kiện MT lớn như Giờ Trái đất, Ngày MT thế giới, Tháng hành động vì MT. Đây là cách để lan tỏa tinh thần xanh, nâng cao ý thức cộng đồng, thúc đẩy tăng trưởng bền vững từ gốc rễ.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Lâm, Tây Ninh tập trung xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng không khí và chất lượng nước mặt. Các chương trình quan trắc, giám sát cung cấp dữ liệu kịp thời về mức độ ô nhiễm, từ đó đưa ra cảnh báo và giải pháp giảm xả thải. Các DN có lượng phát thải khí nhà kính lớn sẽ được yêu cầu xây dựng lộ trình chuyển đổi sang công nghệ sạch, đáp ứng các tiêu chuẩn MT mới.

Bên cạnh đó, tỉnh tăng cường điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai, tình trạng thoái hóa đất, từ đó đưa ra giải pháp phục hồi, khai thác hợp lý. Việc hạn chế khai thác nước ngầm, đẩy mạnh khai thác nước mặt được xem là hướng đi quan trọng để bảo đảm nguồn cấp nước mùa khô, bảo vệ tài nguyên quý giá. Đặc biệt, tỉnh kiên quyết từ chối những dự án đầu tư có nguy cơ gây ô nhiễm cao, nhằm giữ vững định hướng phát triển kinh tế gắn với bảo vệ sinh thái.

Tỉnh đặt trọng tâm vào việc bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn MT tối thiểu. Công tác thanh tra, kiểm tra MT được thực hiện công khai, minh bạch, vừa phòng ngừa vi phạm, vừa tránh gây khó khăn cho DN. Các cơ sở vi phạm nghiêm trọng sẽ bị xử lý nghiêm minh; các DN tuân thủ được khuyến khích và hỗ trợ.

Hệ thống xử lý chất thải rắn, nước thải tại khu đô thị, khu công nghiệp được đầu tư, nâng cấp. Tỉnh nhân rộng mô hình phân loại rác tại nguồn, khuyến khích sản xuất phân hữu cơ từ rác sinh hoạt. Các DN buộc phải lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải, nước thải tự động và được khuyến khích áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001, mua bảo hiểm trách nhiệm MT. Ở cấp quản lý, các sở, ngành nghiên cứu, điều chỉnh quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn vận hành thiết bị tiết kiệm năng lượng, thúc đẩy DN tiếp cận khung pháp lý đồng bộ, thuận lợi cho quá trình xanh hóa sản xuất.

Nâng cao vai trò chính quyền và hỗ trợ doanh nghiệp

Không chỉ chú trọng hạ tầng và quy chuẩn MT, tỉnh còn đặt trọng tâm vào việc nâng cao vai trò lãnh đạo của chính quyền. Các sở, ngành, địa phương được yêu cầu phát huy tính năng động, sáng tạo trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN; chủ động đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Công tác truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng cũng được tỉnh chỉ đạo triển khai mạnh mẽ với thông điệp phù hợp từng đối tượng. DN được hướng dẫn “xanh hóa” quy trình vận hành thông qua số hóa hồ sơ, áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, giảm sử dụng nhựa trong sản xuất, đầu tư hệ thống quản lý chất thải sạch hơn, sử dụng nước hiệu quả. Nhiều chương trình tập huấn, hội thảo được tổ chức nhằm phổ biến chính sách, nâng cao trình độ cán bộ và DN trong công tác bảo vệ MT.

Ông Nguyễn Minh Lâm cũng yêu cầu các cơ quan nhà nước tiên phong thực hành xanh như hạn chế sử dụng bao bì nhựa khó phân hủy, thay thế chai nước nhựa bằng bình thủy tinh, phân loại rác thải tại nguồn,... Đây là những hành động nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn trong việc xây dựng hình ảnh chính quyền gương mẫu, gần gũi và trách nhiệm.

Song song đó, tỉnh tập trung đẩy mạnh chính sách ưu đãi, dịch vụ hỗ trợ DN gắn với bảo vệ MT. Các chính sách tài chính, đầu tư theo hướng dẫn của Trung ương được cụ thể hóa để khuyến khích xã hội hóa nguồn lực, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ và phát triển các ngành ít tác động đến MT. Đặc biệt, tỉnh định hướng thu hút các dự án năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, các lĩnh vực thương mại, dịch vụ gắn với tiêu chí xanh.

Tỉnh khuyến khích các DN tiếp cận nguồn vốn tín dụng xanh, triển khai dự án giảm phát thải khí nhà kính, tham gia thị trường tín chỉ carbon, từ đó tạo động lực để chuyển đổi mô hình sản xuất bền vững. Các chương trình hội thảo, sự kiện về kinh tế xanh được phổ biến rộng rãi để cộng đồng DN kịp thời tiếp cận công nghệ, giải pháp mới.

Tỉnh tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục, cắt giảm những quy trình không cần thiết. Các kết quả giải quyết thủ tục hành chính được niêm yết công khai, giúp người dân và DN dễ dàng theo dõi, giám sát. Đây là một trong những điều kiện để tạo MT kinh doanh minh bạch, thân thiện, đồng thời góp phần nâng cao PGI.

Với quyết tâm chính trị cao cùng chiến lược triển khai đồng bộ 4 nhóm giải pháp trọng tâm, tỉnh đang cho thấy bước đi bài bản trên hành trình bứt phá PGI. Mục tiêu vào nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về PGI không chỉ là thước đo uy tín, sức hút đầu tư của địa phương mà còn thể hiện rõ cam kết của tỉnh trong phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế - xã hội và MT./.