Phạt học sinh vi phạm kỷ luật: Cần những phương pháp tiến bộ hơn

Những hình thức kỷ luật học sinh đang quá nặng nề, thậm chí là vi phạm luật, gây ảnh hưởng đến tâm lý, tâm thần và khả năng tiếp nhận kiến thức của học sinh. Các chuyên gia giáo dục, tâm lý cho rằng nguyên nhân một phần là cán bộ quản lý nhà trường và giáo viên chưa chú tâm đến kỷ luật tích cực.

TS Nguyễn Tùng Lâm. Ảnh: NVCC

TS Nguyễn Tùng Lâm, Hội tâm lý Giáo dục học Hà Nội: Quản lý nhà trường chưa nghiêm, chưa đúng quy luật

Hiện nay, có những môi trường mà nếu học sinh có lỡ va chạm nhau, thì thầy cô tìm mọi hình thức kỷ luật để răn đe, đè nén học sinh. Các em không được chỉ bảo, tìm hiểu ngọn ngành từ tính cách tới hoàn cảnh riêng để có biện pháp cho phù hợp.

Những vụ việc xảy ra gần đây, hiệu trưởng trường có chịu trách nhiệm không? Chắc chắn đây là điều băn khoăn lớn của các hiệu trưởng bởi họ phải thực hiện chương trình các bộ môn văn hoá đã kín thời gian. Các trường không có cán bộ tâm lý học đường. Hiệu trưởng không được quyền chủ động sử dụng các nguồn lực cho công việc giáo dục, chi cho giáo dục đạo đức còn hạn hẹp, không có định mức cụ thể. Chưa kể, nhân vật chính giải quyết công tác giáo dục đạo đức cho học sinh là giáo viên chủ nhiệm không được coi trọng, không được chọn lọc, không được trả lương thoả đáng để họ chuyên tâm.

Cán bộ quản lý trường học nhìn chung còn chưa mạnh dạn, chủ động giải quyết vấn đề của nhà trường. Chúng tôi cảm giác trong vấn đề tự chủ này, các trường ngoài công lập, có các nhà quản lý có trình độ thì chủ động giải quyết được nhiều vấn đề về giáo dục hơn các trường công lập.

Mặt khác, có một xu hướng “quá tả” trong nhiều nhà trường hiện nay là kỷ luật thật nặng học sinh. Các trường này hy vọng cứ kỷ luật nặng thì có thể chấm dứt bạo lực học đường. Do đó nhiều em đã bị đuổi học oan. Chúng ta cần thống nhất quan điểm: Kỷ luật là để học sinh tự chịu trách nhiệm về hành vi của mình – chủ yếu kỷ luật cũng là một phương pháp giáo dục. Kỷ luật chỉ có hiệu quả khi nó giúp học sinh nhận thức sâu sắc về thiếu sót của mình và nỗ lực hoàn thiện mình.

Nếu kỷ luật tước đi của học sinh môi trường giáo dục là nhà trường đã không làm tròn sứ mệnh của mình. Do đó trong nhà trường học sinh có thể bị đình chỉ một số buổi học để các em suy ngẫm, đây là hình thức kỷ luật hiệu quả; còn nếu đình chỉ vài tuần, vài tháng hay cả năm học thì kỷ luật đó không còn là phương pháp giáo dục nữa mà trở thành thứ đầy ải học sinh, tước đi quyền được học tập của các em. Có nghĩa là chúng ta đã vi phạm pháp luật.