‘Quan hệ ba bên’ giữa Tổng thống Biden, cựu Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel

Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Benjamin Netanyahu quen biết nhau gần 4 thập niên. Qua thời gian với nhiều thay đổi, mối quan hệ giữa hai nhân vật đang ở đỉnh cao sự nghiệp này sẽ đi đến đâu là phụ thuộc vào lựa chọn của chính họ bởi đã có sự xuất hiện của “người thứ ba” Donald Trump.

Tổng thống Biden và ông Netanyahu trong một cuộc gặp. Ảnh: Getty Images

Quan hệ hiếm có trong chính giới

Lần đầu tiên gặp gỡ, ông Biden là thượng nghĩ sĩ trong độ tuổi tứ tuần còn ông Netanyahu là một nhà ngoại giao mới ở độ tuổi 30.

Kênh CNN (Mỹ) cho biết Tổng thống Biden vốn hình thành mối liên hệ với Israel từ gần nửa thế kỷ trước, khi ông là Thượng nghị sĩ đại diện bang Delaware và gặp Thủ tướng Israel Golda Meir năm 1973. Trong khi đó, ông Biden lần đầu “chạm mặt” ông Netanyahu là vào cuối thập niên 80 của thế kỷ trước. Ở thời điểm đó, ông Biden là Thượng nghị sĩ tại Ủy ban Đối Ngoại còn ông Netanyahu công tác ở Đại sứ quán Israel tại Washington, DC.

Khi ông Netanyahu thất bại trước ông Ehud Barak trong cuộc bầu cử 3 năm sau đó, ông Biden vẫn giữ liên lạc, thỉnh thoảng viết thư gửi cho người bạn Israel, điều hiếm khi xảy ra giữa các chính trị gia.

Thời gian trôi đi, ông Netanyahu vẫn ghé thăm văn phòng của ông Biden trong những chuyến công du Mỹ. Nhưng tình bằng hữu của họ trải qua thử thách khi ông Biden trở thành Phó Tổng thống Mỹ trong chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama. Thủ tướng Netanyahu có 8 năm quan hệ “lục đục” với chính quyền Barack Obama xoay quanh chính sách của Israel với Palestine và thỏa thuận hạt nhân đạt được năm 2015 cùng Iran.

Khi ông Biden đến Israel năm 2010, chính phủ của Thủ tướng Netanyahu công bố về khu tái định cư mới được xây dựng ở Đông Jerusalem. Ngoại trưởng Mỹ khi đó Hillary Clinton đã chỉ trích diễn biến này.

Bất chấp một số cản trở, mối quan hệ cá nhân giữa ông Netanyahu và Biden vẫn được duy trì. Năm 2014, ông Biden thừa nhận từng nói với người bạn Netanyahu: “Tôi không đồng ý với những điều ông nói, nhưng tôi vẫn yêu mến ông”.

Tuy nhiên, điều này đã thay đổi.

CNN đánh giá ông Netanyahu đã thay đổi quan điểm từ một Thủ tướng ủng hộ giải pháp 2 nhà nước qua bài phát biểu năm 2009 sang ủng hộ chính sách quan điểm Trung Đông của ông Donald Trump với chủ trương ngược lại. Trong 14 năm lãnh đạo, ông Netanyahu đã dẫn dắt chính phủ “đa sắc màu” từ cánh tả, cánh hữu cho đến trung dung.

Quan hệ giữa ông Netanyahu và ông Trump

Ông Benjamin Netanyahu và cựu Tổng thống Donald Trump trong một cuộc gặp ở Washington. Ảnh: AP