Thị trường Trung Quốc – Doanh nghiệp Việt còn quá ít thông tin

VOV.VN – Nếu khắc phục được điểm yếu, tận dụng được nhu cầu lớn, các doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác hiệu quả thị trường Trung Quốc.

Số liệu từ Cục Xúc tiến thương mại (XTTM – Bộ Công Thương) cho thấy, tính đến hết tháng 7 vừa qua, tổng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Trung Quốc đạt 47,2 tỷ USD, tăng 23,5% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu đạt 15,6 tỷ USD, nhập khẩu 31,6 tỷ USD, nhập siêu 15,97 tỷ USD, giảm 3,49% so với cùng kỳ năm 2016.

Trung Quốc mặc dù được đánh giá là thị trường rất tiềm năng cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, tuy nhiên đến nay, các doanh nghiệp trong nước vẫn chưa có nhiều thông tin về thị trường này, dẫn tới việc đầu tư, sản xuất sản phẩm hàng hóa xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc còn gặp nhiều khó khăn.

Sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam tại Hội chợ CEAEXPRO 13 tổ chức ở thành phố Nam Ninh, Trung Quốc.

Là một doanh nghiệp mới khai thác thị trường Trung Quốc trong lĩnh vực chế biến và xuất nhập khẩu thực phẩm, ông Phan Thế Anh, Công ty Công nghệ Thực phẩm châu Á thừa nhận, dung lượng thị trường Trung Quốc lớn, thuận lợi cho khai thác nhưng hiện vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn.

Ông Anh cho rằng, điểm yếu nhất của doanh nghiệp Việt là thiếu thông tin thị trường và đối tác Trung Quốc. Do chủ yếu tìm qua kênh thương mại điện tử, các doanh nghiệp chưa có điểu kiện tìm hiểu thực địa tại Trung Quốc nên tiềm ẩn rủi ro về sự tin cậy từ các đối tác.

Thuế VAT cao – kiểm dịch ngặt

Thời gian qua cũng như hiện nay, hàng hoá Việt Nam khi xuất khẩu sang Trung Quốc được hưởng thuế suất ưu đãi trong khuôn khổ Hiệp định Khu vực Mậu dịch tự do Trung Quốc – ASEAN (CAFTA). Song theo ông Đào Việt Anh, Trưởng đại diện Văn phòng đại diện XTTM Việt Nam tại TP Trùng Khánh, Trung Quốc cho biết, khó khăn với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam hiện nay vẫn là vấn đề thuế quan.

Cụ thể là Việt Nam có lợi thế là theo quy định CAFTA thuế đang giảm dần và ở diện sản phẩm rất rộng nhưng Trung Quốc vẫn duy trì mức thuế VAT rất cao từ 13-17%. Điều này vô hình chung làm giảm mức độ cạnh tranh về giá của sản phẩm nhập khẩu khi tiêu thụ tại thị trường này.

Nhận định từ Văn phòng đại diện thương mại Việt Nam tại Trùng Khánh cũng cho biết, sản phẩm gạo, sắn và các sản phẩm từ sắn, cao su, giày dép các loại, hoa quả nhiệt đới, thuỷ sản là những mặt hàng có thế mạnh của Việt Nam những mặt hàng thị trường Trung Quốc có nhu cầu rất lớn.

Nhưng hiện nay, Trung Quốc vẫn duy trì mức thuế giá trị gia tăng cao, áp dụng những quy định chặt chẽ trong kiểm dịch tạo ra sự cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm cùng loại của các nước ASEAN.

“Luật an toàn thực phẩm của Trung Quốc được áp dụng khá nghiêm ngặt, các sản phẩm thực phẩm khi xuất khẩu vào Trung Quốc đều phải có chứng thư đi kèm do cơ quan chủ quản nước xuất khẩu cấp”, ông Việt Anh cho biết và lấy ví dụ, sản phẩm sữa của Việt Nam, đặc biệt là sữa chua của Vinamilk 3 năm rồi chưa vào nổi Trung Quốc mặc dù nước này có nhu cầu rất lớn.

Trong khi đó, các sản phẩm nông sản Việt Nam xuất khẩu vào Trung Quốc cũng đang chịu sự cạnh tranh từ các nước ASEAN khiến các sản phẩm của Việt Nam dù có lợi thế nhưng vẫn chịu sức ép không nhỏ. Đơn cử như mặt hàng gạo, do phải phụ thuộc vào hạn ngạch nhập khẩu, gạo của Việt Nam cũng đang rất khó tăng kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này.

Ngoài ra, ông Đào Việt Anh còn chỉ rõ, nhiều doanh nghiệp của Việt Nam chưa thực sự quan tâm đến việc xác minh năng lực, uy tín của doanh nghiệp Trung Quốc đã dẫn đến rủi ro trong quá trình hợp tác. Bên cạnh đó, việc giải quyết bất đồng về ngôn ngữ cũng chưa được doanh nghiệp Việt chú trọng.

Sản phẩm cần tăng tính cạnh tranh

Lưu ý các doanh nghiệp Việt Nam khi tiến hành giao thương với doanh nghiệp Trung Quốc, ông Đỗ Kim Lang, Phó cục trưởng Cục XTTM cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam cần xác minh thực lực và uy tín của đối tác Trung. Các giao dịch đều phải được thực hiện bằng hình thức hợp đồng theo thông lệ của thương mại quốc tế, có các điều khoản về giao dịch và giải quyết tranh chấp được thống nhất chặt chẽ và có tính ràng buộc cao.

Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt nên có sự tìm hiểu về các quy định xuất nhập khẩu của nước sở tại, nhất là những sản phẩm như thực phẩm, nông sản, thuỷ sản vì đây là những sản phẩm chịu sự kiểm soát gắt gao về vấn đề kiểm dịch.

Bên cạnh đó, để cạnh tranh được với các sản phẩm cùng loại khi vào thị trường Trung Quốc, đại diện Cục XTTM cho rằng, doanh nghiệp Việt cần nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến mẫu mã, xây dựng thương hiệu. Đồng thời, các doanh nghiệp cần tăng cường tham gia các hoạt động XTTM và mở rộng thị trường do các cơ quan, hiệp hội tổ chức, trong đó lưu ý, mọi tài liệu giao dịch với đối tác cần phải được dịch sang tiếng Trung./

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN