Thử nghiệm trồng rau công nghệ cao trong nhà màng

Hiện nay, ATVS thực phẩm là vấn đề được cả xã hội quan tâm, nhất là đối với bữa ăn hàng ngày. Hầu hết gia đình nào cũng dùng rau trong bửa ăn hàng ngày, tuy nhiên rau lại chính là một trong nhiều nguồn thực phẩm đáng ngại nhất cho sức khỏe, vì chứa lượng tồn dư thuốc BVTV cao, chất kích thích tăng trưởng, là nơi trú ẩn của kí sinh trùng – trung gian truyền bệnh cấp tính… Thực trạng đó đòi hỏi các ngành chức năng phải tiến hành nghiên cứu chuyển giao các phương pháp mới trồng rau an toàn bằng công nghệ cao (CNC), có thể sản xuất tại gia đình đảm bảo sức khỏe khi sử dụng.

Và mới đây, PGS-TS Trần Thị Ba – Bộ môn Khoa học Cây trồng – Khoa Nông nghiệp & Sinh học ứng dụng – Trường Đại Học Cần Thơ đã chuyển giao cho Trung tâm Khuyến nông tỉnh Long An công nghệ trồng rau trong nhà màng, trồng rau gia đình, xử lý giá thể, chuyển giao công nghệ pha chế dinh dưỡng trồng rau công nghệ cao… Hiện Trung tâm Khuyến nông đang tiến hành trồng thử nghiệm một số loại rau ăn lá, ăn trái: cà bi, dưa lưới, dưa leo, xà lách… Cây đang phát triển tốt, cho kết quả bước đầu khả quan.

Công nghệ trồng rau trong nhà màng là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay, được nhiều nước trên thế giới thực hiện. Tại Việt Nam, trồng rau trong nhà màng xuất hiện cách đây khoảng 5 năm và đã có nhiều bước cải tiến để đạt đến độ tối ưu hóa. Theo tính toán của các nhà khoa học, trồng rau theo công nghệ nhà màng sẽ đạt tới 10-11 vụ/năm và năng suất tăng 20-30%. Năm 2014, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Long An được Sở KH&CN phê duyệt thực hiện đề tài: “Chuyển giao quy trình công nghệ cao sản xuất rau an toàn” và người chuyển giao là PGS-TS Trần Thị Ba – Giảng viên trường ĐH Cần Thơ – chuyên gia nghiên cứu ứng dụng CNC trong trồng rau an toàn.

Trong 2 năm, từ 2014 – 2016, Trung tâm Khuyến nông đã được lắp đặt hoàn tất hệ thống nhà màng, bao gồm: 1 vườn ươm, 2 nhà trồng diện tích 1.500m², nhà màng kiểu mái hở, thông gió cố định (kiểu nhà nhiệt đới), hệ thống dây treo, hệ thống tưới tự động, máy gieo hạt, máy xay xát giá thể, máy lắp giá thể vào khay… tổng kinh phí gần 900 triệu đồng. Trên cơ sở đó, Trung tâm Khuyến nông đã tiến hành trồng thử nghiệm khoảng 1.300 gốc dưa lưới giống Nhật và Thái Lan, cà bi giống Đài Loan và Thụy Sỹ, dưa leo Hà Lan. Đến thời điểm này, cà bi đã hoàn tất ra trái và đang trong giai đoạn chín. Trung bình mỗi cây cho trên 100 trái. Ước tính 1.000m2 sẽ cho sản lượng khoảng 3 tấn khi thu hoạch. Dưa lưới cũng đang cho trái đều và đẹp. Mỗi gốc chỉ tuyển lựa 1 trái nên trái này khi chín có thể đạt được trọng lượng 1.5-2kg/trái. Theo tính toán, sau 2.5 tháng (tính từ ngày giao hạt), dưa lưới sẽ cho thu hoạch, sản lượng 2-2.5 tấn/1.000m2.

Trồng rau an toàn . Nguồn Internet

Qua khảo sát thực tế, cây được trồng trong nhà màng hầu như không mắc phải một số sâu bệnh hại thường thấy như cây trồng ngoài ruộng như: bọ trĩ, sâu ăn lá, sâu vẽ bùa,… Người trồng rau rất ít khi phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, trừ những trường hợp đặc biệt khẩn cấp. Thêm vào đó, trồng cây trong nhà màng sẽ tiết giảm được công lao động, bởi sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt được lập trình sẵn, phân bón được hòa vào nước, tự động tưới cho cây khi đến giờ. Và giống cây được trồng trong nhà màng sẽ đặc biệt hơn giống sử dụng ngoài đồng ruộng, chẳng hạn dưa leo đang được trồng thử nghiệm ở đây có khả năng tự ra hoa, đậu trái mà không cần nhờ sự thụ phấn của côn trùng. Tuy nhiên đây cũng là điểm hạn chế duy nhất của nhà màng, đó là côn trùng không vào được, nên đối với một số giống như: cà bi và dưa lưới không có khả năng tự thụ phấn, người trồng phải thụ phấn bằng tay. Nhưng hạn chế này cũng không gây trở ngại gì lớn trong suốt quá trình trồng rau công nghệ cao.

Trồng rau nhà màng có thể nói là lựa chọn tối ưu, vừa đảm bảo rau sạch theo đúng nghĩa, vừa có giá trị kinh tế cao và an toàn cho người sử dụng. Ngoài ra, đây cũng là một trong những giải pháp tích cực đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp mà Đại hội tỉnh Đảng bộ Long An lần thứ X đề ra, trong đó rau là 1 trong 4 cây – con được quan tâm đầu tư ứng dụng CNC. Hơn thế, trồng rau trong nhà màng có thể giải quyết được bài toán thích nghi với biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng sâu rộng trên khắp cả nước, trong đó Long An cũng là tỉnh đã và đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ thiên tai này.

Mỹ Yến – Văn Tài