Trung Quốc hướng đến xã hội không tiền mặt đầu tiên trên thế giới hậu COVID-19

Đồng nhân dân tệ (NDT) kĩ thuật số là nhân tố làm “thay đổi cuộc chơi” đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, giới chuyên gia nhận định.

Tiền mặt mất dần chỗ đứng trong giao dịch thanh toán tại Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Khi hình thức thanh toán phi tiếp xúc đã trở thành tiêu chuẩn trong các biện pháp ứng phó của thế giới trước đại dịch COVID-19, Trung Quốc trong tháng này đã giới thiệu đồng tiền điện tử của riêng mình tại bốn thành phố, từng bước đưa nước này trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đạt tới ngưỡng xã hội không tiền mặt.

Đồng NDT điện tử là một sáng kiến hợp tác công-tư, trước hết sẽ được thử nghiệm tại Thâm Quyến, Tô Châu, Bảo Định và Thành Đô trong chuỗi các cửa hàng thuộc hệ thống McDonald’s, Starbucks và doanh nghiệp địa phương. Theo ông Nameer Khan, Chủ tịch Hiệp hội Công nghệ Tài chính khu vực Trung Đông-Bắc Phi, đây sẽ là nhân tố đột biến, làm thay đổi cuộc chơi trong các ngành dịch vụ tài chính.

Sau bốn thập kỉ tăng trưởng nhanh, kinh tế Trung Quốc vừa trải qua quý tăng trưởng âm do tác động của dịch COVID-19. Từ tháng 1/2020 đến nay, Trung Quốc đã ghi nhận 83.000 ca nhiễm SARS-CoV-2, với ít nhất 4.500 người tử vong, chủ yếu tập trung tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc – nơi khởi phát dịch. Khi cả thế giới vẫn đang chìm trong cuộc khủng hoảng dịch bệnh, các quan chức tin rằng điều tồi tệ nhất với Trung Quốc đã qua. Chính quyền công bố nhiều biện pháp để phục hồi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Người Trung Quốc không quá xa lạ với hình thức thanh toán hàng hóa, dịch vụ qua điện thoại thông minh (smartphone). Hai gã khổng lồ về công nghệ trong nước là Alibaba và Tencent đi tiên phong trong lĩnh vực thanh toán số từ năm 2014, đưa tới sự thoái lui về giao dịch tiền mặt. Theo ước tính của tổ chức CGAP có trụ sở tại Washington DC, hai hãng này hiện chiếm 90% tổng khối lượng giao dịch có quy mô 17.000 tỉ USD trên thị trường thanh toán qua smartphone. “Cũng như chính phủ Trung Quốc, các hãng này xem thanh toán số không chỉ là mục tiêu, mà là điểm đầu cầu để tiến vào hệ sinh thái rộng lớn đối với giao dịch hàng hóa trên mạng và trên thực địa. Họ sử dụng dữ liệu được tạo ra để dịch chuyển dịch vụ tài chính cũng như ngành công nghiệp bán lẻ vật chất”, CGAP nhận định.

Tuy nhiên, ngay cả những giao dịch trên mạng này cũng luôn phải dựa vào nền tảng tiền mặt. Đồng NDT kĩ thuật số vận hành như tiền giấy thông thường, nhưng chỉ tồn tại dưới dạng mã (code) trong ví điện tử được Ngân hàng Trung ương Trung Quốc công nhận. Tiền điện tử (cryptoncurrency) ngược lại được thiết kết theo kiểu phi trung ương hóa.

Các chuỗi cửa hàng Starbucks, McDonald’s và hệ thống tàu điện ngầm tại Trung Quốc sẽ là những thực thể đầu tiên thử nghiệm đồng NDT kĩ thuật số trong tương lai, kế đến sẽ là các doanh nghiệp do người bản địa làm chủ sở hữu như khách sạn, phòng tập thể hình, xưởng làm bánh…

Chuỗi cửa hàng Starbucks Coffee sẽ thử nghiệm giao dịch đồng NDT kĩ thuật số. Ảnh: CNN