Từ học trò miền núi thành nữ GS Toán học trẻ nhất

Thứ 6, 13/11/2015 | 00:00:00 [GMT +7] A A

Sau nhiều năm, Việt Nam đã có nữ giáo sư Toán học thứ 2, đó là GS Lê Thị Thanh Nhàn, trường ĐH Khoa học (ĐH Thái Nguyên). Đây cũng là điều làm nên nét khác biệt trong đợt xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2015.

Sinh năm 1970, lớn lên tại Thái Nguyên, GS Lê Thị Thanh Nhàn, trong niềm vinh dự được nhận chức danh GS đã xúc động chia sẻ về tuổi thơ nghèo khó.

Lê Thị Thanh Nhàn tốt nghiệp thạc sĩ tại ĐH Sư phạm Hà Nội năm 1995 và học vị tiến sĩ tại Viện Toán học năm 2001. Năm 2005 được công nhận chức PGS ở tuổi 35, là PGS trẻ nhất năm đó. Năm 2007, Lê Thị Thanh Nhàn được trao giải thưởng Khoa học Viện Toán học cho cụm công trình nghiên cứu về Đại số giao hoán. Đây là giải thưởng khoa học uy tín được trao 2 năm một lần cho không quá hai nhà toán học xuất sắc của Việt Nam dưới 40 tuổi. Năm 2011, Thanh Nhàn được nhận giải thưởng Kovalevskaia, là giải thưởng cao quý trao thường niên cho các nhà nữ khoa học trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và năm 2015 được nhận chức danh GS ở tuổi 45.

Theo lời kể của nữ GS, bố là chị bộ đội tập kết ra Bắc – quê ở làng của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (Niềm Phò – Thừa Thiên – Huế), mẹ là giáo viên cấp 1 sinh ra tại làng Tùng Ảnh (Đức Thọ, Hà Tĩnh). Tuổi thơ của chị là chuỗi ngày gian khó vô cùng tận, phải nhịn đói thường xuyên bởi sự khắc nghiệt của thời tiết núi rừng.

Tân GS Lê Thị Thanh Nhàn tâm sự: Thích học Toán từ thời phổ thông nên tôi thi vào khoa Toán – Trường ĐHSP Việt Bắc. Lúc đó, mẹ tôi đã chuyển về quê bố ở Huế. Suốt 4 năm ĐH thời bao cấp, được sống trong tình yêu thương, đùm bọc của thầy cô, bạn bè, tôi đã vươn lên hàng đầu trong khóa học, tốt nghiệp loại giỏi và được giữ lại trường giảng dạy khi tròn 20 tuổi.

Do nhiều năm tháng ở chiến trường, bố bị sốt rét liên miên rồi mất sớm, nhưng tinh thần lạc quan, yêu đời của ông đã truyền cho chị em Lê Thị Thanh Nhàn một sức sống mãnh liệt.

Tân nữ GS tâm sự: “Cuộc sống vốn có nhiều đường đi, tôi không có ý định mang mô hình của chúng tôi ra để “làm mẫu” cho tất cả các bạn trẻ. Thời chúng tôi và những thế hệ đi trước có thể ăn đói, chịu đựng khó khăn mà vẫn say mê làm khoa học và cống hiến, nhưng đừng yêu cầu các bạn trẻ thời nay phải thế”.

Nữ GS cũng chỉ ra ngày càng ít người giỏi chọn sự nghiệp nghiên cứu khoa học, vì đây là con đường chông gai và rất khó để “làm giàu”, nhưng vẫn có những bạn trẻ đang dấn thân vào con đường nghiên cứu khoa học, vẫn có những người có công trình xuất sắc, những người đã bỏ lại ưu đãi ở nước ngoài, trở về phục vụ đất nước trong bối cảnh môi trường làm việc còn nhiều vất vả, thiếu thốn”.

“Nhưng tôi tin rằng, nếu có cơ chế, chính sách hợp lý của Nhà nước và các cơ quan hữu quan, có sự quan tâm tài trợ thích đáng của các tổ chức, các bộ, ngành, thì cách nghĩ của giới trẻ sẽ thay đổi, sẽ ngày càng nhiều người xuất sắc chọn sự nghiệp khoa học và theo đuổi ước mơ trở thành nhà khoa học chân chính. Đối với tôi, được nghiên cứu Toán là được làm điều mình yêu thích, được phát huy năng lực của mình và đóng góp tốt hơn cho sự nghiệp khoa học và đào tạo. Thành công của tôi ngày hôm nay bắt đầu từ sự yêu thích đó”, nữ GS chia sẻ.

Trong thành công của GS Lê Thị Thanh Nhàn, có công lao không nhỏ của GS.TSKH Nguyễn Tự Cường – một nhà Toán học có uy tín quốc tế. GS Thanh Nhàn cho biết, đó là người thầy tâm huyết, đồng ý và theo dõi hướng dẫn mình suốt chặng đường, từ một học viên miền núi ngơ ngác đến khi trở thành một GS Toán học thực thụ.

GS cũng bày tỏ niềm tự hào là nghiên cứu sinh của Viện Toán – cơ sở đào tạo tiến sĩ uy tín của Việt Nam: “Mỗi khi được trở về Viện Toán, chúng tôi lại thấy như được trở về nhà, nơi mà mình đã gắn bó thân thương, nơi cho mình cả sự nghiệp khoa học”, nữ GS chia sẻ.

Và nơi mà nữ GS nhắc đến là trường ĐH Sư phạm Thái Nguyên. “Tôi đã chọn ĐH Thái Nguyên là nơi gắn bó lâu dài với mong muốn truyền cho sinh viên sự tự tin để phấn đấu, muốn khẳng định rằng, những người có xuất phát điểm như tôi đều có thể vươn tới thành công như được đào tạo ở những trường ĐH lớn trong và ngoài nước”, GS Lê Thị Thanh Nhàn cho biết.

Đặc biệt, trong 15 năm miệt mài làm Toán, GS Thanh Nhàn cho biết, là không ngờ đến một ngày, Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia – Nafosted ra đời. Quỹ đã mang lại niềm hy vọng tràn đầy cho những người nghiên cứu khoa học cơ bản, trong đó có Toán học. Với thành tích quốc tế tốt, GS Lê Thị Thanh Nhàn đã được bầu vào Hội đồng khoa học ngành Toán của Quỹ suốt 3 nhiệm kỳ liên tiếp (2009 – 2017), được chứng kiến sự tài trợ vô cùng thiết thực và rất công minh của Quỹ.

Hơn thế nữa, việc thành lập Viện nghiên cứu cao cấp về Toán và Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học đến 2020 đã tiếp thêm sức mạnh về vật chất, về tinh thần và tạo môi trường nghiên cứu, học tập lý tưởng cho các nhà Toán học, các sinh viên Toán học toàn quốc, để nền Toán học Việt Nam có một chỗ đứng thực sự trên thế giới.

Lê Vân-TTXVN