Chủ động ứng phó thiên tai trong mùa mưa, bão

Trong bối cảnh thiên tai diễn biến khó lường, lũ từ thượng nguồn tiếp tục đổ về gây áp lực lớn cho hệ thống thủy lợi và sản xuất nông nghiệp ở nhiều địa phương, ngành chức năng, chính quyền địa phương cùng người dân chủ động thực hiện nhiều giải pháp ứng phó với quyết tâm bảo vệ mùa màng, ổn định cuộc sống.

Thiên tai diễn biến phức tạp

Những năm gần đây, tình hình thiên tai trên địa bàn tỉnh diễn biến ngày càng bất thường, gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh kế và sản xuất của người dân. Mưa lớn, giông, lốc, sạt lở ven sông, lũ kết hợp triều cường gây ngập úng,... xuất hiện với tần suất ngày càng dày, cường độ mạnh, để lại nhiều thiệt hại về tài sản, cây trồng.

Cụ thể, từ đầu năm đến ngày 25/8/2025, trên địa bàn tỉnh, giông, lốc, mưa lớn làm hư hỏng 220 căn nhà, 1 trường học, 1 trụ sở cơ quan,... Thiên tai còn làm 2 người chết và 2 người bị thương. Ước tổng thiệt hại do giông, lốc, mưa lớn khoảng 6,8 tỉ đồng.

Thông tin từ UBND xã Vĩnh Châu, trong những ngày cuối tháng 8, trên địa bàn xã xuất hiện mưa lớn kèm giông, lốc, làm tốc mái 5 căn nhà của người dân tại ấp 4, ấp 1/5 và ấp Vàm Gừa, ước tính thiệt hại hơn 250 triệu đồng. Chính quyền địa phương lập tức huy động lực lượng Công an, Quân sự xã có mặt tại hiện trường, hỗ trợ người dân dọn dẹp, sửa chữa nhà cửa, đồng thời thống kê cụ thể các đối tượng bị thiệt hại, báo cáo về Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh xem xét, hỗ trợ theo quy định.

Ông Đào Hoàng Ân (ngụ ấp Vàm Gừa, xã Vĩnh Châu, tỉnh Tây Ninh) chia sẻ: “Cơn giông bất ngờ làm tốc toàn bộ mái tôn nhà tôi, đồ đạc trong nhà ướt hết cả. May mắn là mọi người trong gia đình an toàn nhưng giờ phải ở tạm trong căn bếp. Tôi mong sớm được hỗ trợ làm lại phần mái nhà để ổn định cuộc sống”.

Ngay sau khi nhận được thông tin từ UBND xã Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đinh Thị Phương Khanh cùng lãnh đạo Chi cục Thủy lợi đã đến thăm hỏi, động viên, chia sẻ khó khăn với các hộ dân bị thiệt hại.

Bà Đinh Thị Phương Khanh cho biết: “Chúng tôi rất chia sẻ với những tổn thất mà người dân vừa trải qua. Sở sẽ phối hợp chính quyền xã hoàn tất hồ sơ, sớm hỗ trợ để người dân khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống. Trong bối cảnh thời tiết ngày càng phức tạp, rất mong người dân chủ động gia cố nhà cửa, chặt tỉa cây xung quanh để hạn chế rủi ro, bảo đảm an toàn, nhất là đối với trẻ em”.

Thực tế cho thấy, không chỉ giông, lốc mà tình trạng sạt lở ven sông cũng đang trở thành mối lo. Nhiều đoạn ven sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây và các kênh, rạch nội đồng bị sạt lở, đe dọa trực tiếp đến nhà cửa, đường giao thông, thậm chí cả đê bao sản xuất nông nghiệp.

Tính từ đầu năm 2025 đến ngày 22/8/2025, toàn tỉnh xảy ra 12 điểm sạt lở, sụt lún đất nguy hiểm, với tổng chiều dài sạt lở khoảng 2.599m, diện tích mất đất khoảng 25,9ha, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của 302 hộ dân sống trong khu vực sạt lở.

Ông Nguyễn Văn Thành (ngụ ấp 1, xã Bình Đức) cho biết: “Điểm sạt lở ngay bờ Bắc kênh Thủ Đoàn chỉ cách nhà tôi chưa đầy 100m, đất bị trôi xuống kéo theo cây cối, đường đi cũng nứt nẻ hết. Người dân ở đây ai cũng lo lắng vì vết sạt đã dài hơn 50m, lún sâu cả 1,5m và có thể sạt thêm bất cứ lúc nào. Chúng tôi rất mong chính quyền và ngành chức năng sớm có biện pháp gia cố để người dân yên tâm sinh sống, canh tác”.

Nhiều diện tích lúa bị lũ đe dọa

Bên cạnh những thiệt hại về đời sống người dân, sản xuất nông nghiệp, nhất là cây lúa cũng đang đứng trước nhiều áp lực khi lũ đầu nguồn đổ về. Tại các xã Hưng Điền, Vĩnh Thạnh, Tân Hưng và Vĩnh Châu, gần 4.000ha lúa Thu Đông đang ở giai đoạn mạ, đẻ nhánh có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề. Dù nằm trong khu vực đê bao lửng, song nhiều đoạn đê còn yếu, tiềm ẩn nguy cơ tràn, vỡ khi mưa lớn kết hợp triều cường.

Trong đó, có khoảng 60ha lúa của Hợp tác xã Nông nghiệp Vĩnh Phát (xã Vĩnh Thạnh) nằm trong vùng đê bao yếu, thấp. Hiện mực nước lũ đã dâng sát mép đê, cần được khẩn trương gia cố, tôn cao để tránh nguy cơ tràn, vỡ.

Ông Nguyễn Văn Hậu - nông dân xã Hưng Điền, chia sẻ: “Lúa của gia đình tôi mới gieo được gần một tháng, gần đây mưa lớn liên tục làm cho nước lũ dâng nhanh, chúng tôi rất lo. Mong chính quyền sớm gia cố những đoạn đê yếu để mùa màng không bị thiệt hại”.

Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thạnh Phạm Thanh Hùng thông tin: “Chính quyền xã đã chỉ đạo lực lượng tại chỗ kiểm tra thường xuyên các đoạn đê bao xung yếu, huy động người dân, phương tiện để gia cố kịp thời. Đồng thời, xã cũng kiến nghị cấp trên sớm hỗ trợ thêm kinh phí, vật tư nhằm bảo vệ sản xuất của người dân”.

Nhiều diện tích lúa Thu Đông tại các xã Khánh Hưng, Tuyên Bình cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng nếu nước lũ về nhanh và cao hơn cùng kỳ năm 2024. Cụ thể, tại khu vực Bằng Lăng, kênh KT46, xã Khánh Hưng có khoảng 55ha lúa Thu Đông đang bị ảnh hưởng bởi mưa lớn nhiều ngày qua.

Ông Trần Văn Phương (ngụ xã Khánh Hưng) cho biết: “Mấy ngày mưa lớn, nước ngập đến gần ngọn lúa, người dân phải bơm nước ra. Ngập nước nên lúa chỉ phát triển lá, thân lúa cao hơn bình thường khoảng 2cm sẽ ảnh hưởng đến năng suất. Song, điều tôi lo lắng là nước lũ về nhanh thì toàn bộ diện tích lúa sẽ ngập sâu trong nước, kể như mất trắng. Nguyên nhân, 55ha lúa này sạ không theo khuyến cáo của các ngành chuyên môn, không có đê bao, chủ yếu thấy vùng đất gò nên nông dân tự gieo sạ vụ 3”.

Tại khu đê bao 360ha, ấp Đầu Sấu, xã Tuyên Bình, những ngày này, người dân tự đóng góp tiền mua cừ tràm và thuê Kobe gia cố đê. Đây cũng là vụ đầu tiên nông dân “xé rào” gieo sạ vụ 3 bất chấp khuyến cáo của các ngành chuyên môn và chính quyền địa phương.

Ông Trần Văn Thượng (ngụ ấp Đầu Sấu, xã Tuyên Bình) nói: “Gia đình tôi có 3ha lúa Thu Đông gieo sạ trong khu đê bao 360ha. Thấy vụ Thu Đông 2024, nhiều nông dân ở các khu đê bao khác gieo sạ lúa vừa trúng mùa, vừa được giá, lợi nhuận gần 20 triệu đồng/ha nên tôi và những người có ruộng trong khu đê bao mới quyết định gieo sạ. Chúng tôi tự đóng góp 1 triệu đồng/ha để gia cố những chỗ xung yếu, có nguy cơ nước lũ tràn vào. Làm lúa không theo khuyến cáo của ngành chức năng cũng lo lắm, đứng ngồi không yên nhưng thấy người dân xung quanh làm có ăn, còn mình bỏ đất trống thì tiếc”.

Có thể thấy, tình hình thiên tai diễn biến phức tạp, khó lường và đang ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất của người dân. Do đó, các cấp, các ngành và người dân cần tập trung đồng bộ các giải pháp phòng, chống từ sớm, từ xa, đồng thời xem đây là trách nhiệm chung. Đặc biệt, nông dân không nên vì lợi nhuận trước mắt mà “xé rào” gieo sạ vụ 3 bất chấp khuyến cáo của các ngành chuyên môn./.