Chưa thể bỏ ngay sổ hộ khẩu?

Việc Chính phủ chấp thuận bỏ sổ hộ khẩu trong quản lý cư trú nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý cư trú đang được người dân rất quan tâm. Tuy nhiên, việc bỏ sổ hộ khẩu hay chưa phải căn cứ vào việc hoàn thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 112/NQ-CP về đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Công an.

Trong đó, Chính phủ đồng ý bãi bỏ hình thức quản lý dân cư đăng ký thường trú bằng “sổ hộ khẩu” và thay thế bằng hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân.

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng. Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN

Theo đó, bãi bỏ kết quả giải quyết thủ tục là “Sổ hộ khẩu” và thay thế bằng hình thức cập nhật thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư quy định tại Luật Cư trú và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cư trú và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cư trú; Nghị định số 31/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú…

Trao đổi với phóng viên Báo Tin Tức ngày 6/11, ông Đặng Xuân Hải, Phó Chủ tịch UNBD phường Minh Khai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội cho biết ủng hộ quyết định này của Chính phủ. Việc bãi bỏ hộ khẩu thay bằng mã số định danh trong quản lý cư trú là hợp lý. Việc này sẽ giảm tải cho người dân và cán bộ khi thực hiện và giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến sổ hộ khẩu.

Tuy nhiên, để thực hiện được quản lý bằng mã số định danh cá nhân cũng đặt ra yêu cầu cơ sở hạ tầng phục vụ công tác này phải đầy đủ, đồng bộ. Việc thay thế cách thức quản lý này cũng cần được thực hiện dần theo lộ trình.

Còn theo bà Bùi Thị An, nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII, chủ trương này khi thực hiện sẽ giảm phiền hà cho người dân nhất là trong việc thực hiện cải cách hành chính hiện nay.

Nhưng trong suốt nhiều năm qua việc quản lý cư trú (và đặc biệt liên quan nhiều đến dân sinh và các dịch vụ cần thiết như học hành, y tế) bằng sổ hộ khẩu nên để chuẩn bị cho việc thay đổi này, các cơ quan quản lý phải có sự chuẩn bị tích cực và kỹ lưỡng.

Theo đó, trình độ quản lý của cán bộ cũng cần được nâng lên cả về phương pháp quản lý cũng như đáp ứng yêu cầu kỹ thuật công nghệ thông tin. Việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng để kết nối thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng không nên kéo dài làm giảm hiệu lực của những quyết định hành chính của Chính phủ.

Tuy nhiên, việc bỏ sổ hộ khẩu chưa thể thực hiện ngay mà cần có lộ trình. Chính phủ cũng đã giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung Luật Cư trú năm 2006 và trình Quốc hội ban hành, đồng thời sửa đổi, bổ sung trình Chính phủ ban hành 7 Nghị định liên quan.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan có liên quan xây dựng, ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ 24 Thông tư có liên quan.

Đặc biệt, việc hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ là cơ sở để thực hiện thay thế sổ hộ khẩu bằng mã số định danh cá nhân. Theo đó, người dân sẽ phải cung cấp các thông tin cơ bản để cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư như: Họ, chữ đệm và tên khai sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký khai sinh; Quê quán; Dân tộc; Tôn giáo; Quốc tịch; Tình trạng hôn nhân; Nơi thường trú; Nơi ở hiện tại; Nhóm máu, khi công dân yêu cầu cập nhật và xuất trình bản kết luận về xét nghiệm xác định nhóm máu của người đó; Họ, chữ đệm và tên, số định danh cá nhân hoặc số Chứng minh nhân dân, quốc tịch của cha, mẹ, vợ, chồng hoặc người đại diện hợp pháp; Họ, chữ đệm và tên, số định danh cá nhân hoặc số Chứng minh nhân dân của chủ hộ, quan hệ với chủ hộ; Ngày, tháng, năm chết hoặc mất tích.

Đây sẽ là những căn cứ quan trọng để các cơ quan quản lý hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó mới có thể thực hiện quản lý bằng mã số định danh cá nhân thay vì sổ hộ khẩu như hiện nay.

Theo quy định hiện nay, 12 số trên thẻ Căn cước công dân cũng đồng thời là số định danh cá nhân. Theo Luật Căn cước công dân, chậm nhất đến năm 2020 toàn bộ các địa phương trên cả nước phải tiến hành cấp Căn cước công dân thay thế Chứng minh nhân dân.

Luật Căn cước công dân quy định Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là tập hợp thông tin cơ bản nhất của tất cả công dân Việt Nam được chuẩn hoá, số hoá, lưu trữ, quản lý bằng cơ sở hạ tầng thông tin để phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân do Bộ Công an thống nhất, quản lý.