Du lịch cộng đồng gắn với bảo vệ rừng

Sau ba năm triển khai Ðề án phát triển du lịch cộng đồng (2019-2022), mỗi năm huyện Bác Ái (Ninh Thuận) đón từ 7-10 nghìn lượt khách đến tham quan; thu nhập từ hoạt động du lịch tăng trưởng bình quân 10%/năm, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây ngày càng tốt hơn.

Khai thác tiềm năng du lịch khám phá

Trong những ngày tháng 6/2023, chúng tôi xuyên rừng khám phá Vườn Quốc gia Phước Bình, huyện Bác Ái, được chứng kiến nhiều đoàn khách thập phương đến thưởng ngoạn, trải nghiệm các món đặc sản, ngủ trong những căn nhà sàn truyền thống của người dân tộc Raglai.

Qua những cánh rừng, núi đá bao quanh suối Gia Nhông, du khách thích thú dùng điện thoại di động ghi lại những khoảnh khắc hiếm có về núi rừng, cảnh đẹp do thiên nhiên ban tặng cho Vườn Quốc gia Phước Bình. Chị Nguyễn Thị Tròn đến từ tỉnh Ðồng Tháp cho biết, rất ấn tượng khi tham gia tour du lịch khám phá rừng ở Ninh Thuận, được chiêm ngưỡng núi đồi hoang sơ với cảnh sắc độc, lạ; được thụ hưởng không khí trong lành, cảm thấy bản thân rất khỏe sau chuyến hành trình dài hơn 500 km.

Du khách Phạm Tuấn Kiệt, Việt kiều Mỹ chia sẻ: "Tôi đã trải nghiệm ở nhiều nơi, nhưng Phước Bình là nơi hiếm hoi có nhiều cảnh đẹp và còn hoang sơ. Ðây là dịp để tôi có thể tìm hiểu về văn hóa, lịch sử, đời sống của đồng bào dân tộc Raglai xưa và nay. Tôi cho rằng đây là lý do đã và sẽ thu hút đông đảo du khách tìm đến khám phá vùng đất này".

Với quần thể thiên nhiên kỳ thú, Vườn Quốc gia Phước Bình đã tạo nhiều tuyến du lịch đi bộ dã ngoại suối Gia Nhông; tìm về thượng nguồn các con suối; du khách có dịp quan sát một số loài linh trưởng, ngắm hoa lan rừng khoe sắc mầu, tiếp cận với nhiều cây thuốc quý; tổ chức cắm trại trên những thảm cỏ rộng, thành lập nhóm chinh phục các thác Ðá Ðen, Ðá Bàn..., có dịp ghi lại những khoảnh khắc sơn thủy hữu tình giữa đại ngàn.

Giám đốc Trung tâm Giáo dục và Dịch vụ môi trường rừng Vườn Quốc gia Phước Bình Nguyễn Khánh Bảo cho biết, nhiều du khách gọi Phước Bình là "Ðà Lạt 2", bởi khí hậu dịu mát quanh năm, nơi đây cũng có sương mù vào những tháng cuối năm, cho nên khung cảnh rất thơ mộng.

Phát triển mô hình du lịch trong đồng bào Raglai

Với tính đa dạng sinh học, Vườn Quốc gia Phước Bình đã đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái, tạo sinh kế cho người dân bản địa thông qua việc hướng dẫn các tour trải nghiệm du lịch sinh thái, tìm hiểu văn hóa, lịch sử, đời sống kinh tế của đồng bào Raglai... Gần đây, mô hình du lịch cộng đồng đã lan tỏa nhiều tại xã Phước Bình.

Ðiểm nhấn của mô hình là du khách sẽ trải nghiệm vườn bưởi da xanh, chôm chôm, sầu riêng, chuối mồ côi; thưởng thức các món rau rừng, cơm lam nấu trong ống tre; gà thả vườn, lợn đen nướng xiên que, nướng trong ống tre...; ngủ trong những căn nhà sàn truyền thống của người Raglai; thưởng thức không khí đốt lửa trại giữa rừng với các tiết mục văn hóa văn nghệ đậm đà bản sắc dân tộc Raglai.

Ông Katơ Quỳnh, ở thôn Hành Rạc 2 chia sẻ: "Nay, đồng bào Raglai học làm hướng dẫn viên du lịch để phù hợp với xu thế. Hơn ba năm qua, từ chỗ không biết du lịch cộng đồng là gì, quanh năm chăm sóc cây trồng đợi thu hoạch rồi bán cho thương lái để mưu sinh, nhưng giờ đây không chỉ bán cho thương lái mà còn phục vụ nhu cầu "hái tận tay, ăn tận gốc" của du khách. Mỗi hộ đều có thể phục vụ những món ăn truyền thống và có nhà sàn, lều để phục vụ du khách trải nghiệm qua đêm".

Anh Nguyễn Long, ở Thành phố Hồ Chí Minh tâm sự: "Giữa núi rừng thơ mộng, hòa mình với lửa trại giữa những thảm cỏ, du khách và cùng đồng bào nối tay nhau đong đưa theo tiếng vang của các loại nhạc cụ dân tộc tấu lên những giai điệu đặc trưng của núi rừng, cảm thấy tinh thần rất sảng khoái và thú vị. Ðêm, ngủ trong những căn nhà sàn truyền thống rất ngon giấc, có dịp hít thở không khí trong lành của thiên nhiên mà không phải nơi nào cũng có, như cảm nhận được năng lượng tăng lên rất nhiều".

Hiện nay đã có khoảng 40 hộ dân ở Phước Bình đầu tư hơn 50 nhà sàn, gắn với vườn cây ăn quả để làm du lịch cộng đồng; đã thành lập ba đội văn nghệ dân gian tại các thôn Bố Lang, Hành Rạc 1 và 2, thôn Bạc Rây 2, thường xuyên biểu diễn phục vụ du khách vào ban đêm.

Ðịa phương cũng đã chủ động phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch, Vườn Quốc gia Phước Bình xây dựng một số tour, tuyến để giới thiệu đến với du khách trong nước và nước ngoài.

Hiện nay, tình trạng phá rừng không còn nữa. Ðồng bào Raglai đã nâng cao nhận thức, coi cây rừng như nhà của mình và người dân đã biết làm du lịch, đem lại thu nhập cao, có điều kiện nâng cao chất lượng đời sống, vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất mà đồng bào đã gắn bó qua nhiều thế hệ, một lòng theo Ðảng, theo Bác Hồ, tạo dựng và gìn giữ cho đến hôm nay.

BÀI VÀ ẢNH: NGUYỄN TRUNG (Nhân Dân Online)