Đưa các quy định bảo vệ giúp việc gia đình vào thực tế

Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Doãn Mậu Diệp khai mạc hội thảo.

Ngày 9/10, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và Tổ chức lao động thế giới (ILO) tại Việt Nam đã tổ chức hội thảo quốc gia chuẩn bị cho Diễn đàn lao động di cư ASEAN lần thứ 10.

Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, lao động di cư là một phần không thể tách rời giữa các nền kinh tế. Người lao động di cư đã góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững đối cả quốc gia phái cử và tiếp nhận lao động. Nhận thức được vai trò của người di cư, các quốc gia thành viên ASEAN, trong đó có Việt Nam ngày càng quan tâm đến việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, quyền được làm việc và an sinh xã hội đối với bản thân người di cư và gia đình họ.

Theo ILO, lao động giúp việc gia đình đang ngày càng trở nên phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới, tuy nhiên những lao động này vẫn thuộc nhóm lao động yếu thế và không được bảo vệ. Hiện có hơn 53 triệu lao động giúp việc gia đình trên toàn cầu, trong đó khu vực Châu Á-Thái Bình Dương chiếm số lượng 21 triệu lao động. Phần lớn lao động giúp việc gia đình là phụ nữ (chiếm hơn 80%).

Tuy nhiên, do làm việc trong một môi trường khép kín, bị đánh giá thấp, thường không được ràng buộc bởi các điều khoản rõ ràng về việc làm và không được bảo vệ bởi pháp luật lao động; dẫn tới mức lương thấp và điều kiện làm việc không đảm bảo cho những người làm nghề này. Mức lương thấp của nghề giúp việc cũng liên quan đến việc thiếu thời giờ làm việc cố định, một đặc điểm chung ở nhiều nước trên thế giới. Vấn đề này càng nghiêm trọng hơn đối với những người giúp việc sống cùng với chủ nhà. Họ thường phải đối mặt với tình trạng bóc lột sức lao động, thậm chí bị xâm hại tại chính gia đình chủ mà họ đang sinh sống và làm việc.

Theo Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Doãn Mậu Diệp, tại Việt Nam, cùng với sự mở rộng của tầng lớp trung lưu, nhu cầu về lao động giúp việc gia đình ngày càng tăng trong khoảng chục năm trở lại đây. Việt Nam đã có một bước tiến lớn trong việc tăng cường bảo vệ về pháp lý cho người giúp việc gia đình thông qua Bộ Luật Lao động năm 2012 và Nghị định 27 năm 2014. Các văn bản này quy định về mức lương tối thiểu, đóng bảo hiểm xã hội, làm việc vào dịp lễ Tết, thời gian nghỉ ngơi tối thiểu và nghỉ phép hàng năm cho những người lao động trong nhóm này.Việt Nam cũng đang xem xét phê chuẩn Công ước về Lao động giúp việc gia đình của ILO (Công ước 189) vào năm 2020. Công ước này nhằm tăng cường bảo vệ cho 53 triệu người lao động giúp việc gia đình trên thế giới bằng cách đưa ra các tiêu chuẩn quốc tế đầu tiên được áp dụng riêng với loại hình lao động này.

Hội thảo quốc gia chuẩn bị cho Diễn đàn lao động di cư ASEAN lần thứ 10 nhằm rà soát lại những việc Việt Nam đã làm và đề xuất khuyến nghị tại Diễn đàn khu vực sắp tới. Diễn đàn Lao động di cư ASEAN (AFML) lần thứ 10 năm nay sẽ được diễn ra tại Thủ đô Manila, Philíppin từ ngày 25-26/10/2017 với chủ đề “Hướng tới thúc đẩy việc làm bền vững cho lao động di cư giúp việc gia đình trong ASEAN”, tập trung vào hai nội dung chính gồm: Các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế về bảo vệ lao động di cư giúp việc gia đình; thực hiện các chính sách và các dịch vụ hỗ trợ.