Hầu hết lao động giúp việc gia đình không có hợp đồng lao động

Nhiều người giúp việc chỉ thỏa thuận miệng với chủ nhà công việc, lương. Ảnh: GFCD

Ngày 10/11, tại Hà Nội, Cục Quan hệ lao động và tiền lương (Bộ LĐTBXH) và Tổ chức lao động thế giới (ILO) tại Việt Nam có tổ chức hội thảo về hợp đồng tiêu chuẩn đối với lao động giúp việc gia đình tại Việt Nam.

Theo Trung tâm nghiên cứu giới, gia đình và cộng đồng (GFCD), hiện chưa có số liệu cụ thể về số lượng người lao động giúp việc gia đình. Số liệu tổng hợp từ các nghiên cứu cho thấy, lao động giúp việc gia đình chiếm 4-10% lực lượng lao động ở các quốc gia đang phát triển và 1-2,5% ở các quốc gia công nghiệp phát triển. Trong đó, phụ nữ chiếm đến 90%.

Tại Việt Nam, tỷ lệ giúp việc gia đình tăng trong những năm gần đây. Theo khảo GFCD, có tới 75% số lao động là người di cư; gần 97% chưa qua đào tạo nghề, tuổi trung bình là 45. Đối với lao động giúp việc gia đình tại các thành phố lớn, theo khảo sát chỉ có 3% có bảo hiểm xã hội (BHXH); 19,5% có bảo hiểm y tế (BHYT) và gần 49% muốn ký kết hợp đồng với gia chủ.

Đáng chú ý, về mức thu nhập, cao nhất hiện nay là lao động giúp việc chăm sóc người già, người bệnh với mức thu nhập từ 9 đến 15 triệu đồng/tháng; trông trẻ em khoảng 5 triệu đồng/tháng; giúp công việc nhà khoảng 3-4 triệu đồng/tháng. “Mức thu nhập còn phụ thuộc vào điều kiện làm việc, yêu cầu công việc, kỹ năng nghề. Tuy nhiên, hầu hết lao động giúp gia đình hiện nay là thỏa thuận miệng nên khi xảy ra tranh chấp thường bị thua thiệt”, bà Ngọc Anh, Giám đốc GFCD cho biết.

Bà Tống Thị Minh, Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và tiền lương cho biết: “Hành lang pháp lý bảo vệ lao động giúp việc gia đình đã có từ Luật Lao động 2012, đến Thông tư hướng dẫn số 19 quy định có hợp đồng lao động, đóng BHXH, BHYT, thời gian làm việc… Tuy nhiên, trên thực tế lao động giúp việc đều không ký kết hợp đồng lao động, nên khi phân xử đều bị thua thiệt. Do đó, với sự hỗ trợ ILO, Cục cũng đề xuất xây dựng hợp đồng mẫu tiêu chuẩn phù hợp với loại hình giúp việc gia đình để có thể bảo vệ lao động khi xảy ra tranh chấp”.