Những ưu tiên chính sách của tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga

Tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga đã nhậm chức với cam kết tiếp tục các chính sách kinh tế Abenomics của người tiền nhiệm Shinzo Abe và tập trung vực dậy các vùng kinh tế, đồng thời khẳng định ưu tiên hàng đầu của ông tại thời điểm hiện nay là ứng phó với dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga phát biểu trong cuộc họp báo sau lễ nhậm chức tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 16/9/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Những tuyên bố của ông Suga tại cuộc họp báo chính thức đầu tiên trên cương vị thủ tướng, tổ chức tối 16/9, cho thấy nhiều khả năng vị lãnh đạo mới của Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp nối các chính sách kinh tế, an ninh và đối ngoại của người tiền nhiệm Shinzo Abe, đồng thời đưa ra các chính sách mới nhằm thể hiện bản sắc riêng.

Cụ thể, về chính sách kinh tế, ngay trong chiến dịch tranh cử chức chủ tịch đảng Dân chủ tự do (LDP), ông Suga đã cam kết sẽ tiếp tục các chính sách kinh tế Abenomics, trong đó có việc duy trì chính sách tiền tệ siêu lỏng, đồng thời duy trì chương trình kích cầu du lịch nội địa “Go To Travel” nhằm mang lại sức sống mới cho ngành du lịch, vốn đang gặp nhiều khó khăn vì dịch COVID-19.

Tuy nhiên, điểm khác biệt trong chính sách kinh tế của Thủ tướng Suga (Suganomics) so với người tiền nhiệm có thể nằm ở chính sách tài khóa, bởi ông từng tuyên bố: “Tôi muốn tiếp tục Abenomics và nâng cao chính sách này”. Thay vì chính sách tăng cường chi tiêu công để kích thích tăng trưởng của người tiền nhiệm, ông Suga có thể sử dụng cách tiếp cận ôn hòa hơn, đó là kết hợp giữa chính sách tài khóa mở rộng và các cải cách chi tiêu. Bên cạnh đó, tân Thủ tướng Suga có thể sẽ không giảm thuế tiêu dùng, hiện đang đứng ở mức 10%, nhằm hỗ trợ cho nền kinh tế theo đề xuất của một số nghị sỹ LDP.

Cùng với vực dậy nền kinh tế, một trong những ưu tiên chính sách khác của Thủ tướng Suga là khống chế dịch COVID-19. Ông không ủng hộ ý tưởng sửa đổi luật đặc biệt về phòng chống các bệnh truyền nhiễm, vốn là cơ sở để người tiền nhiệm Abe ban bố tình trạng khẩn cấp vì dịch COVID-19 ở Nhật Bản hồi tháng 4, theo hướng cho phép chính phủ có thêm quyền buộc các cơ sở kinh doanh phải đóng cửa tạm thời. Trước đó, trong một cuộc tranh luận với hai ứng cử viên tranh chức chủ tịch LDP, ông Suga từng nhấn mạnh: “Tại thời điểm hiện nay, chúng ta đang làm mọi thứ có thể để khống chế dịch bệnh theo khuôn khổ pháp luật hiện hành. Tôi nghĩ điều quan trọng là tiếp tục nỗ lực này”.

Trong lĩnh vực hành chính, ông Suga cam kết thúc đẩy các cải cách hành chính nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động và sự phối hợp giữa các bộ, ngành. Ông Suga đã đưa ra ý tưởng xóa bỏ sự phân chia theo chiều dọc giữa các bộ, ngành nhằm mang lại sức sống mới cho Nhật Bản. Bên cạnh đó, ông Suga dự định sẽ thiết lập một cơ quan thuộc chính phủ nhằm chỉ đạo thống nhất chính sách số hóa ở tất cả các bộ, ngành.

Hơn thế nữa, ông Suga dự định sẽ tái tổ chức Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi (MHLW) nhằm tăng hiệu quả hoạt động của cơ quan này. Quan điểm của ông là MHLW có ngân sách rất lớn và đã từng có các vấn đề về lương hưu, trong khi dịch COVID-19 cũng là một vấn đề quan trọng mà bộ này không thể giải quyết một mình. Bởi vậy, Chính phủ Nhật Bản sẽ xem xét vấn đề cơ cấu tổ chức của MHLW chừng nào dịch COVID-19 vẫn chưa được kiểm soát.

Để giải quyết vấn đề dân số và tỷ lệ sinh giảm, ông Suga muốn củng cố hệ thống bảo hiểm y tế quốc gia với mục tiêu giúp những cặp vợ chồng hiếm muộn chi trả các chi phí chữa bệnh.

Liên quan tới khả năng sửa đổi Hiến pháp, ông Suga chủ trương sẽ tìm cách sửa đổi văn bản có hiệu lực pháp lý cao nhất này trên cơ sở các đề xuất về sửa đổi Hiến pháp mà LDP đã thông qua hồi năm 2018, trong đó có việc làm rõ sự tồn tại của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF) trong Điều 9 của Hiến pháp. Ông cũng bày tỏ hy vọng tổ chức các cuộc thảo luận tại các ủy ban về hiến pháp ở hai viện của Quốc hội.

Tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga (giữa, hàng trước) và các thành viên nội các chụp ảnh chung tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 16/9/2020. Ảnh: AFP/TTXVN