Phát huy vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự

Trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đoàn Luật sư tỉnh Tây Ninh (cũ) phân công 873 lượt luật sư tham gia vào 848 vụ án chỉ định theo yêu cầu của các cơ quan tiến hành tố tụng. Các luật sư đã phối hợp các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng nhằm bảo đảm tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị buộc tội trong hoạt động tố tụng.

Bên cạnh đó, có 10 luật sư thuộc Đoàn là cộng tác viên của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh tham gia tố tụng trong các vụ án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của những người được trợ giúp pháp lý theo quy định.

Luật sư Trần Thị Hạnh thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Tây Ninh, cho biết, nghiên cứu hồ sơ là một trong những bước quan trọng của luật sư khi tham gia tố tụng. Căn cứ vào nhiệm vụ bào chữa, bảo vệ quyền lợi cho đương sự trong từng vụ án cụ thể mà luật sư nghiên cứu các tài liệu, chứng cứ có liên quan đến việc bảo vệ cho bị cáo hoặc đương sự.

“Thông thường, tôi sẽ đọc kết luận điều tra, cáo trạng và đối chiếu các tài liệu khác trong nội dung vụ án để có cái nhìn tổng quát. Trong khi nghiên cứu hồ sơ kết hợp đọc tài liệu, tôi thường ghi lại những vấn đề cần thiết, dự kiến câu hỏi, đề cương luận cứ để sử dụng khi bảo vệ cho bị cáo hoặc đương sự” - luật sư Trần Thị Hạnh nói.

Theo luật sư Trần Thị Hạnh, ở nhiều vụ việc tham gia tố tụng, quan điểm bào chữa, bảo vệ của chị được các cơ quan tiến hành tố tụng chấp nhận theo hướng có lợi cho người được bào chữa hoặc bảo vệ như thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân, giảm nhẹ trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bị cáo hay tăng mức bồi thường thiệt hại cho đương sự,…

Đơn cử như trường hợp bào chữa cho bị cáo K.V.T. (sinh năm 1986, ngụ phường Long Hoa, thị xã Hoà Thành) (cũ)) trong vụ án giết người do Tòa án Nhân dân tỉnh Tây Ninh (cũ) xét xử sơ thẩm. Tại phiên tòa, với tư cách là người bào chữa cho bị cáo, luật sư Hạnh đưa ra những quan điểm đầy thuyết phục nhằm giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo T. như thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội; tác động gia đình bồi thường khắc phục một phần hậu quả cho gia đình bị hại; trong vụ án này, phía bị hại có phần lỗi khi có hành vi gây hấn, đánh các bị cáo trước,… để Hội đồng xét xử xem xét và đưa ra mức hình phạt phù hợp với hành vi phạm tội của T.

Trong một phiên tòa xét xử, phần tranh luận cũng quan trọng. Khi tranh luận, luật sư phải sử dụng khả năng hùng biện và đối đáp; cần trình bày luận cứ bảo vệ một cách rõ ràng, logic, sinh động, thấu tình đạt lý, có sức thuyết phục.

Cũng theo luật sư Trần Thị Hạnh, sau khi tòa tuyên án, nếu nhận thấy bản án không phản ánh khách quan, đầy đủ các nội dung thực tế xảy ra tại phiên tòa cũng như trong toàn bộ các giai đoạn tố tụng giải quyết vụ án; có dấu hiệu, hành vi vi phạm tố tụng hình sự và quyền, lợi ích hợp pháp của bị cáo hoặc bị hại, đương sự không được bảo đảm thì cần trao đổi, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của họ, từ đó đưa ra tư vấn hợp lý về việc thực hiện quyền kháng cáo của thân chủ.

Có thể thấy, vai trò của luật sư trong hoạt động tố tụng hình sự nói chung, trong giai đoạn xét xử nói riêng góp phần nâng cao chất lượng tranh tụng và bảo đảm dân chủ, công lý được thực thi đúng luật, hợp tình./.