Tất cả loài ngựa hoang trên thế giới đã tuyệt chủng

Kết luận trong nghiên cứu này có thể viết lại “cây gia đình” của loài ngựa, dựa trên một phân tích ADN mới về tổ tiên của chúng được công bố trên tạp chí Khoa học số ra ngày 22/2.

Giống ngựa hoang Przewalski. Ảnh: aircargoweek.com

Theo nghiên cứu, hầu hết mọi người đều nghĩ giống ngựa hoang duy nhất còn tồn tại trên Trái Đất là loài Przewalski, song thực tế đây là giống ngựa nhà đã bỏ trốn khỏi chủ nhân. Dựa trên một công trình khảo cố tại hai địa điểm ở khu vực Bắc Kazakhstan, gồm Botai và Krasnyi Yar, nơi các nhà khoa học tìm thấy bằng chứng đầu tiên về sự thuần hóa ngựa cách đây hơn 5.000 năm.

Để tìm hiểu sâu hơn, các nhà khoa học quốc tế đã sắp xếp bộ gen của 20 giống ngựa từ Botai dựa trên những chiếc răng và mảnh xương được khai quật và 22 loài ngựa có nguồn gốc cả châu Á và châu Âu. Sau đó, họ so sánh bộ gen của những giống ngựa cổ đại này với bộ gen đã được công bố của 18 loài ngựa cổ đại và 28 giống ngựa hiện đại. Họ phát hiện giống ngựa Przewalski có nguồn gốc từ những con ngựa được người dân Botai nuôi dưỡng cách đây khoảng 5.500 năm trước. Điều này có nghĩa giống Przewalski không thực sự là giống ngựa hoang “chính hiệu”.

Đồng tác giả nghiên cứu Sandra Olsen thuộc Đại học Kansas (Mỹ) đánh giá phát hiện này là “một bất ngờ lớn”, đồng nghĩa không còn loại ngựa hoang dã nào tồn tại trên Trái Đất. Tuy nhiên, các tác giả cũng nhấn mạnh Przewalski vẫn là một loài ngựa quý hiếm và cần được bảo vệ tránh nguy cơ tuyệt chủng. Phát hiện này cũng đặt ra câu hỏi về nguồn gốc thực sự của những loài ngựa nhà hiện nay.

Ngựa Przewalski được đặt tên theo nhà thám hiểm người Nga Nicolai Mikhailovich Przewalski, người đầu tiên phát hiện ra chúng vào khoảng năm 1880 tại khu vực sa mạc Gobi vào cuối thế kỷ XIX. Một con ngựa Przewalski trưởng thành nặng khoảng 250 – 300kg, cao tầm 1m30. Loài ngựa màu nâu này có chiếc cổ ngắn đặc trưng và đặc biệt có 66 nhiễm sắc thể thay vì 64 như những loài ngựa khác.

Trong những năm 1960 của thế kỷ trước, loài ngựa quý hiếm này bị liệt vào danh sách có nguy cơ tuyệt chủng. Tuy nhiên, các chương trình nuôi dưỡng và nhân giống sau đó đã giúp số lượng cá thể ngựa Przewalski tăng lên, giúp giống ngựa này trở về từ bờ vực tuyệt chủng.