Tiến gần Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về tỷ suất tử vong ở trẻ em

Chăm sóc trẻ sinh thiếu tháng, nhẹ cân tại Quảng Trị. Ảnh: TTXVN

Nhờ đó, Việt Nam có khả năng cao sẽ hoàn thành Mục tiêu 4 với chỉ số tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi và dưới 5 tuổi.
Theo Vụ Sức khỏe Bà mẹ – trẻ em, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi giảm từ 44 phần nghìn năm 1990 xuống 14,9 phần nghìn năm 2014. Tỷ lệ này giảm 2,5 lần trong giai đoạn 1990-2004. Sau năm 2004, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi giảm với tốc độ ổn định từ khoảng 1 phần nghìn/năm. Đến năm 2015, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi chỉ cách Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ 0,1 phần nghìn. Vì vậy, Việt Nam có khả năng cao sẽ đạt được Mục tiêu 4 ở chỉ số này.
Tuy nhiên, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi có sự khác biệt đáng kể giữa khu vực thành thị, nông thôn và giữa các vùng. Cụ thể, tỷ suất này ở mức 8,7 phần nghìn tại khu vực thành thị và 17,9 phần nghìn tại khu vực nông thôn vào năm 2014. Nơi có tỷ suất tử vong cao nhất là khu vực Tây Nguyên, trung du và miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và khu vực ven biển miền Trung. Tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi của đồng bào dân tộc thiểu số là 30 phần nghìn trong khi tỷ lệ này ở dân tộc Kinh chỉ vào khoảng 12 phần nghìn.
Tỷ suất tử vong ở trẻ sơ sinh là chỉ số quan trọng bởi tử vong của trẻ sơ sinh có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe bà mẹ. Tuy nhiên, đến nay hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia của Việt Nam vẫn chưa thu thập số liệu cho chỉ tiêu này.
Theo Nhóm các Cơ quan của Liên hợp quốc về Đo lường tỷ suất tử vong trẻ em, tỷ suất tử vong ở trẻ sơ sinh đã giảm nhưng với tốc độ thấp nhất so với các chỉ số khác. Tỷ suất này mới giảm được gần một nửa trong cả giai đoạn (từ 22,8 phần nghìn năm 1990 xuống 12,8 phần nghìn năm 2013).
Bên cạnh đó, trong giai đoạn 1990-2004, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi giảm một nửa và tiếp tục duy trì tốc độ giảm trung bình khoảng 2 phần nghìn/năm. Tuy nhiên, hiện nay tốc độ giảm trung bình đã chậm lại chỉ còn 0,5 phần nghìn/năm.

Năm 2014, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi ở mức 22,4 phần nghìn, còn cách Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ 3,1 phần nghìn. Chỉ số tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi cũng có sự chênh lệch đáng kể giữa khu vực thành thị, nông thôn, giữa dân tộc Kinh và dân tộc thiểu số và giữa các vùng. Tỷ suất tử vong trẻ em ở nông thôn luôn cao gấp đôi so với khu vực thành thị.
Tại khu vực thành thị, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi là 13,1 phần nghìn năm 2014 trong khi con số này là 26,9 phần nghìn tại khu vực nông thôn. Các vùng miền núi khó khăn như Tây Nguyên, trung du và miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và khu vực ven biển miền Trung là những nơi có tỷ suất tử vong ở trẻ 5 tuổi cao nhất.
Tỷ suất tử vong trẻ em ở các dân tộc thiểu số cao gấp 3 lần so với dân tộc Kinh. Theo Báo cáo về Tiến độ thực hiện các Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Ủy ban Dân tộc năm 2015, tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi của vùng đồng bào dân tộc thiểu số là 39 phần nghìn, cao gấp 3 lần so với tỷ lệ 12 phần nghìn của người Kinh…
Qua các số liệu trên cho thấy, Việt Nam đã tiến rất gần Mục tiêu 4 về chỉ số tỷ suất tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi và dưới 5 tuổi.