Vắc xin Quinvaxem và dịch vụ: Tỷ lệ phản ứng nặng tương đương

Thứ 3, 12/01/2016 | 00:00:00 [GMT +7] A A

Trước tình hình khan hiếm vắc xin dịch vụ 5 trong 1 (Pentaxim), hiện nay nhiều bà mẹ vẫn băn khoăn về chất lượng vắc xin Quinvaxem trong Chương trình tiêm chủng mở rộng để phòng bệnh cho trẻ. Để giải đáp những băn khoăn, lo lắng của các gia đình và cộng đồng, phóng viên đã có cuộc trao đổi với TS Dương Thị Hồng – Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng Quốc gia về vắc xin Quinvaxem.

– Hiện nay, nhiều bậc cha mẹ lo ngại về việc vắc xin có thành phần ho gà toàn tế bào có tỷ lệ phản ứng cao, trong khi vắc xin 5 trong 1, 6 trong 1 dịch vụ lại chưa ghi nhận nhiều trường hợp tai biến sau tiêm tại Việt Nam. Bà có thể cho biết rõ về tính an toàn của vắc xin Quinvaxem so với các vắc xin dịch vụ?

Khác nhau cơ bản giữa vắc xin Quinvaxem với các vắc xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 khác chính là thành phần ho gà toàn tế bào. Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới, vắc xin ho gà toàn tế bào như Quinvaxem có tỷ lệ phản ứng nhẹ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm… cao hơn so với vắc xin chứa thành phần ho gà vô bào (như vắc xin 5 trong 1, 6 trong 1 dịch vụ). Tuy nhiên, tỷ lệ phản ứng nặng của vắc xin ho gà vô bào và toàn tế bào là tương đương nhau.

Trẻ cần được tiêm đầy đủ, đúng lịch.

Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí PlosOne thì tại Italy đã có 1,5 triệu mũi tiêm vắc xin Infarix Hexa (vắc xin 6 trong 1 dịch vụ tại Việt Nam) được thực hiện trong giai đoạn từ 1999 -2004 và ghi nhận 21 trường hợp tử vong đột ngột trong vòng 15 ngày sau tiêm vắc xin này.

Tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 100.000 đến 200.000 liều vắc xin ho gà vô bào được sử dụng tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ. Con số này thấp hơn nhiều so với 5,5 triệu liều vắc xin Quinvaxem được triển khai hàng năm trong Chương trình tiêm chủng mở rộng trên toàn quốc.

Theo đánh giá năm 2014 của Tổ chức Y tế thế giới về các trường hợp phản ứng sau tiêm vắc xin Quinvaxem tại Việt Nam cho thấy có 9 trường hợp phản ứng có liên quan đến vắc xin trên tổng số 14 triệu mũi tiêm (0,64/1 triệu liều), không có tử vong trong số 9 ca này; chỉ ghi nhận 1 trường hợp sốc phản vệ trên tổng số 14 triệu mũi tiêm (0,07/1 triệu liều), thấp hơn so với thông báo của nhà sản xuất.

Trên thế giới một số vắc xin có thành phần ho gà vô bào cũng đã được sử dụng trong Chương trình tiêm chủng mở rộng tại một số nước và đã ghi nhận những trường hợp phản ứng nặng, thậm chí tử vong sau tiêm vắc xin có thành phần ho gà vô bào. vắc xin Pentaxim kết quả ghi nhận sau sử dụng vắc xin này cho thấy các trường hợp khóc nhiều dai dẳng chiếm 5,3%, nôn 16%. Tỷ lệ các phản ứng này gần như tương đương với vắc xin ho gà toàn tế bào.

– Bà có thể cho biết hiệu quả phòng bệnh của vắc xin ho gà vô bào và vắc xin ho gà toàn tế bào khác nhau như thế nào?

Thành phần ho gà khác nhau là công nghệ vô bào (chọn lọc các kháng nguyên của vi khuẩn) và toàn tế bào (vẫn còn giữ nguyên cấu trúc vi khuẩn).

Việt Nam đang sử dụng vắc xin ho gà toàn tế bào trong Chương trình tiêm chủng mở rộng và đã tạo ra được nền miễn dịch cộng đồng vững chắc, tác nhân gây bệnh không lây lan. Miễn dịch cho cộng đồng của vắc xin ho gà vô bào là không mạnh bằng vắc xin công nghệ toàn tế bào. Việc chuyển đổi từ vắc xin toàn tế bào sang vắc xin vô bào có thể liên quan với sự tái bùng phát của bệnh ho gà tại một số nước phát triển, những người đã tiêm vắc xin vô bào nên tiếp tục tiêm nhắc lại để đảm bảo khả năng phòng bệnh. Trong vụ dịch 2010 tại California (Mỹ) hay vụ dịch năm 2009 – 2011 xảy ra tại Queensland (Ausatralia) cho thấy trẻ đã từng tiêm ho gà vô bào có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với trẻ đã tiêm ho gà toàn tế bào và trong trường hợp tiêm thay thế nhau (từ ho gà vô bào sau đó chuyển sang toàn tế bào hoặc ngược lại), nếu mũi đầu tiên là ho gà toàn tế bào hiệu quả bảo vệ sẽ cao hơn so với lịch ho gà vô bào. Như vậy, ngoài việc không bảo vệ được cho cộng đồng, tiêm vắc xin ho gà vô bào cũng không bảo vệ chính người được tiêm như ho gà toàn tế bào trong trường hợp có dịch xảy ra và việc tiêm ho gà toàn tế bào dù chỉ 1 mũi và tiêm đầu tiên – vẫn cho hiệu quả tốt hơn.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo các quốc gia tiếp tục sử dụng vắc xin ho gà toàn tế bào để bảo đảm hiệu quả trong phòng, chống bệnh ho gà.

– Hiện nay có nhiều phụ huynh e ngại tiêm vắc xin Quinvaxem sau khi xảy ra các ca tai biến sau tiêm chủng nên tiếp tục chờ vắc xin dịch vụ. Việc chờ đợi vắc xin để lại những hậu quả gì, thưa bà?

Trong thời gian qua, thông tin về các phản ứng sau tiêm chủng vắc xin Quinvaxem, phần nào cũng đã ảnh hưởng đến tâm lý của các ông bố, bà mẹ trước quyết định đưa con đi tiêm chủng vắc xin. Tuy nhiên, hiện tượng này chỉ xảy ra ở một số ít các bậc phụ huynh, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn và chiếm một phần rất nhỏ trong tổng số hơn 1,6 triệu trẻ dưới 1 tuổi trên cả nước. Ở các tỉnh thành phố khác, người dân vẫn đưa trẻ đi tiêm chủng các vắc xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng và tỷ lệ tiêm chủng vẫn được duy trì ổn định.

Việc các bậc phụ huynh trì hoãn đưa con đi tiêm chủng, chờ đợi vắc xin dịch vụ sẽ khiến cho trẻ bị tiêm chủng muộn, tiêm không đủ mũi. Điều này sẽ dẫn đến trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh trước khi tiêm chủng do không có miễn dịch bảo vệ. Trong đầu năm 2015, có 43,7% các trường hợp mắc ho gà ở độ tuổi từ 2 – 4 tháng tuổi mà chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đủ mũi. Những trẻ này nếu được tiêm chủng đúng lịch đủ mũi thì hầu hết sẽ được bảo vệ không mắc bệnh. Vì vậy, để phòng bệnh tốt nhất, trẻ cần được tiêm chủng đúng lịch…

Trân trọng cảm ơn Phó Viện trưởng!

Thu Phương (thực hiện) TTXVN