Cảnh báo những rủi ro cho tiến trình đàm phán cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran

Các cuộc đàm phán nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran hay còn gọi là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA) được nối lại tại Vienna (Áo) vào đầu tháng này và sẽ tiếp tục trong tuần tới. Các nhà ngoại giao từ Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức, Iran và Nga đã nhóm họp tại một khách sạn ở Vienna, trong khi các nhà ngoại giao Mỹ gián tiếp tham gia vào các cuộc đàm phán từ một khách sạn gần đó. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút nước này khỏi JCPOA vào năm 2018, nhưng các cuộc đàm phán ở Vienna hiện nay được coi là cơ hội tốt nhất để khôi phục thỏa thuận khi mà Tổng thống Joe Biden muốn tái tham gia thỏa thuận nếu Tehran tuân thủ trở lại các điều khoản. Mỹ đã tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran sau khi rút khỏi JCPOA. Vì vậy, Iran không chấp nhận việc Mỹ cử phái đoàn tham gia đàm phán trực tiếp nếu chưa dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 21/4 cho biết dù đã các cuộc đàm phán nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran đã đạt tiến bộ nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng nghiêm trọng giữa Washington và Tehran. Theo quan chức này, sự khác biệt chính là biện pháp trừng phạt nào Mỹ cần dỡ bỏ và Iran cần thực hiện bước đi nào để tiếp tục tuân thủ những cam kết nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của mình.

Trong khi đó, cùng ngày, hãng thông tấn nhà nước Iran (IRNA) dẫn lời Tổng thống Hassan Rouhani kêu gọi thực thi đầy đủ JCPOA. Phát biểu tại cuộc họp nội các, Tổng thống Rouhani tuyên bố rằng JCPOA cần phải được thực hiện đầy đủ và không thay đổi thỏa thuận này, dù là “thêm một từ hay bớt một từ”. Bên cạnh đó, các cuộc đàm phán hiện nay về thỏa thuận hạt nhân cần hướng tới lộ trình 3 bước. Bước đầu tiên là Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt. Bước thứ hai, Tehran sẽ xác minh việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt này, và bước cuối cùng là Iran sẽ thực hiện cam kết của mình theo thỏa thuận.