Sau thương mại, công nghệ, đây sẽ là trận chiến tiếp theo của Mỹ và Trung Quốc

Sau khi đối đầu nhau về thương mại, công nghệ và thị trường vốn, hai siêu cường kinh tế hàng đầu thế giới đang hướng chú ý tới vấn đề biến đổi khí hậu, coi đây là cuộc chiến tiếp theo để giành vị trí tối thượng.

Cuộc đối thoại ở Alaska giữa Mỹ và Trung Quốc ngày 18/3/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo kênh CNBC, trong báo cáo công bố tháng trước của nhóm nghiên cứu thuộc Ngân hàng Bank of America (BoA), đầu tư vào năng lượng của Trung Quốc đã vượt Mỹ với tỷ lệ gần 2-1 trong giai đoạn từ 2010 tới 2020.

Điểm trọng tâm gồm thống lĩnh chuỗi cung, chính sách sản xuất tập trung thị trường nội địa, luật nhân quyền và thuế quan liên quan carbon.

Giám đốc điều hành nghiên cứu của BoA, ông Haim Israel cho biết cuộc chiến khí hậu giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ diễn ra sau cuộc chiến thương mại và công nghệ, vì biến đổi khí hậu sẽ trở thành chủ đề chính trị và kinh tế chính trong những thập kỷ tới.

Trong một nghiên cứu hồi tháng 2, ông Israel nói: “Đây không chỉ là việc cứu hành tinh. Chúng tôi cho rằng chiến lược khí hậu là con đường để giành uy quyền toàn cầu. Rủi ro ở đây là: tác động kinh tế của khí hậu có thể lên tới 69.000 tỷ USD trong thế kỷ này. Đầu tư chuyển đổi năng lượng cần tăng lên 4.000 tỷ USD/năm. Độc lập năng lượng và kiểm soát chuỗi cung cũng gặp rủi ro khi cán cân quyền lực địa chính trị gắn với đỉnh dầu vào năm 2030”. Đỉnh dầu là thời điểm mà sản lượng dầu thô đạt đến đỉnh điểm, sau đó nó được dự đoán sẽ bước vào giai đoạn suy giảm.

Trả lời phỏng vấn CNBC, ông Israel cho rằng Mỹ sẽ tìm cách tăng cường pháp chế, đổi mới và dòng vốn trong các loại năng lượng tái tạo như gió, mặt trời, pin và hydro.

Ngoài ra, Mỹ cũng tăng cường đầu tư vào ô tô điện. Ngày nay, 50% tổng lượng dầu toàn thế giới được sử dụng trong thị trường vận tải và ô tô là một phần lớn của thị trường này. Vì thế, ai kiểm soát xe điện và công nghệ xe điện chắc chắn sẽ có lợi thế lớn phía trước.

Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn tiếp tục dưới thời của Tổng thống Joe Biden. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có cuộc đối thoại căng thẳng với phái đoàn Trung Quốc tại Alaska trong cuộc gặp hồi tháng trước.

Ông Harry Broadman, Giám đốc điều hành tại tập đoàn nghiên cứu Berkeley, cho rằng năng lực sáng tạo, thực hiện và bán các sản phẩm thúc đẩy chống biến đổi khí hậu mà không gây ảnh hưởng tới thị trường lao động sẽ định hình bức tranh kinh tế trong những năm tới ở các nước phát triển. Ông nói: “Miễn là mọi người tin rằng sẽ có thị trường cho các công nghệ như vậy… thì các công nghệ này sẽ là nhu cầu thúc đẩy. Tôi cho rằng cuộc đua trong lĩnh vực này đã bắt đầu rồi”.

Trước thềm hội nghị thượng đỉnh của nhóm G7 ở Anh vào tháng 6 tới, ông Broadman cho rằng nhóm G7 sẽ cần tăng cường mạnh hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D); khoa học và công nghệ để cạnh tranh với Trung Quốc.

Sáng kiến ‘R&D7’

Ông Broadman đang thúc đẩy để đưa “R&D7” vào nghị trình hội nghị G7 sắp tới, tương tự như các nhóm công tác của nhóm G7 về các vấn đề quan trọng toàn cầu. Mục đích của “R&D7” sẽ là cải tổ cấu trúc để làm nền tảng cho đàm phán, thực hiện các thỏa thuận quốc tế về khoa học, công nghệ giữa các nước G7. “R&D7” cũng sẽ hướng tới thành lập một cơ quan độc lập có nhiệm vụ đảm bảo các thỏa thuận này tăng cường và hiệu chuẩn hợp tác trong R&D ở các nước G7.

Theo ông Broadman, các nước G7 làm tốt trong hợp tác về thương mại, đầu tư nhưng lại yếu kém về R&D. Đây là lĩnh vực này Trung Quốc có lợi thế cạnh tranh lớn.

Trung Quốc đã cam kết đạt mục tiêu khí thải gây hiệu ứng nhà kính bằng 0 vào năm 2060. Các nước đang cam kết đạt mục tiêu này thải ra gần một nửa khí thải toàn cầu, trong đó Trung Quốc chiếm 2/3.

Trung Quốc xả khí thải nhiều nhất hành tinh. Ảnh: Getty Images